ब्रम्ह कमळ फुलाची संपूर्ण माहिती Brahma Kamal Flower Information In Marathi

Brahma Kamal Flower Information In Marathi नमस्कार मित्रांनो स्वागत आहे तुमचं. आज आपण या लेखनामध्ये ब्रम्ह कमळ फुलाची संपूर्ण माहिती (Brahma Kamal Flower Information In Marathi) जाणून घेणार आहोत. तर तुम्ही हया लेखाला शेवटपर्यंत वाचा. जेणेकरून तुम्हाला ब्रम्ह कमळाच्या फुलाविषयी योग्य प्रकारे माहिती समजेल.

ब्रम्ह कमळ फुलाची संपूर्ण माहिती Brahma Kamal Flower Information In Marathi

मित्रांनो ब्रम्हकमळ हे एक पवित्र फूल आहे.  काही संशोधनानुसार, वैद्यकीय लोक म्हणतात की त्याच्या पाकळ्यांमधून टपकणारे थेंब अमृतसारखे असतात. याशिवाय अनेक रोगांवरही हे फूल फायदेशीर आहे. आज आपण त्याच्याशी संबंधित अनेक गोष्टींबद्दल जाणून घेणार आहोत. जसे ब्रह्मकमळ कधी फुलते, ते कोणत्या देवतेला अर्पण केले जाते. ब्रह्मकमळ वनस्पती कशी लावायची? आणि त्याची रोपे कुठे मिळवायची. चला तर मग जाणून घेऊया ब्रम्हकमळ फुलाबद्दल:-

• चंपा फुलाची संपूर्ण माहिती

ब्रम्ह कमळ फुलाची संपूर्ण माहिती (Brahma Kamal in Marathi)

मित्रांनो ब्रह्मकमळ हा फुलांचा एक प्रकार आहे, ज्याचे वनस्पति नाव सॉस्युरिया ओब्वल्लाटा आहे.  याच्या 24 प्रजाती उत्तराखंड राज्यात आढळतात, उत्तराखंडमध्ये याला कौल पद्म असेही म्हणतात, काही पौराणिक कथांनुसार, सृष्टीची देवता ब्रह्मा यांच्या नावावरून या फुलाचे नाव असल्याचेही मानले जाते.

याशिवाय ब्रह्मकमळाच्या जवळपास 210 प्रजाती जगभरात आढळतात. हे फूल वर्षातून एकदाच रात्री फुलते. कधीकधी ते फुलण्यासाठी एक वर्षापेक्षा जास्त वेळ लागतो. काही लोकांचा प्रश्न आहे की, ब्रह्मकमळ कधी फुलते? ब्रह्मकमळ वर्षातून एकदा जुलै ते सप्टेंबर दरम्यान रात्री फुलते.

आयुर्वेदात ब्रह्मकमळ हे औषधी वनस्पती म्हणून वापरले जाते. मुळापासून फुलापर्यंत त्याचे सर्व भाग वापरले जातात. ब्रह्मकमळ हे कोणत्या राज्याचे राज्य फूल आहे, तुम्हाला सांगा की ब्रह्मकमळ हे उत्तराखंड राज्याचे राज्य फूल आहे. हे फूल भारतात अत्यंत पवित्र मानले जाते. हिंदू धर्मात या फुलाला सुख, समृद्धी आणि संपत्तीचे प्रतीक मानले जाते. ज्या घरात ब्रह्मकमळाचे रोप लावले जाते त्या घरात सुख-शांती कायम राहते.

• नर्गिस फुलाची संपूर्ण माहिती

ब्रह्मकमळाचा रंग पांढरा आहे, हे सुंदर आणि आकर्षक फूल चंद्राच्या प्रकाशात उमलते.  सूर्यास्तानंतर फुलायला सुरुवात होते. ब्रह्मकमळ फुलाला पूर्णपणे बहर येण्यासाठी सुमारे 2 ते 3 तास लागतात. आणि ती रात्रभर खात राहते.  ब्रह्मकमळाच्या फुलासाठी असेही मानले जाते की, ब्रह्मकमळ फुललेले पाहून कोणतीही इच्छा मागितली तर ती पूर्ण होते.

ब्रह्मकमळ फुलाचे नाव भगवान ब्रह्माच्या नावावर आहे. ब्रह्मा, विश्वाचा निर्माता, “कमळ” फुलावर विराजमान आहे. या कारणामुळे या फुलाचे नाव ब्रह्म कमल आहे. ब्रह्मकमळ म्हणजे ब्रह्मदेवाचे फूल.  ब्रह्मकमळाची आकर्षक फुले बहुतेक हिमालय पर्वताच्या खोऱ्यात आढळतात. हे फूल विशेषतः उत्तराखंड राज्यात आढळते.

मात्र या फुलाचे धार्मिक महत्त्व असल्याने घरांमध्ये ब्रह्मकमळ वनस्पतीही लावली जाते. भारताच्या उत्तराखंड, हिमाचल, काश्मीर व्यतिरिक्त नेपाळ, चीनमध्येही ब्रह्मकमळ आढळतो. ही फुले हिमालयात सुमारे 4 हजार मीटर उंचीवर आढळतात. ब्रह्मकमळ रात्री फुलते. पहाटे होण्यापूर्वी ते कोमेजते. 

सूर्यास्तानंतर उमलणाऱ्या फुलांमध्ये ब्रह्मकमळ येतो. हे फूल मध्यरात्रीनंतर पूर्णपणे बहरते. वर्षातून एकदाच फुलणारे ब्रह्मकमळ फूल विशेषतः ऑगस्ट महिन्यात बहरते.  या फुलाच्या 30 पेक्षा जास्त प्रजाती आढळतात.  कमळाचे फूल पाण्यात उमलते हे तुम्हाला माहीत आहे, पण ब्रह्मकमळ पाण्यात नाही तर जमिनीवर उगवते.  हे फूल दिसायला जेवढे सुंदर आहे तेवढेच ते सुगंधी आहे.

या फुलाचा रंग पांढरा आहे.  ब्रह्मा कमल फ्लॉवर काश्मीरमधील गलगल आणि हिमाचल प्रदेशातील दुधाफूल अशा इतर अनेक नावांनीही ओळखले जाते. रात्री ब्रह्मकमळ फुललेले पाहणे शुभ मानले जाते. पण वर्षातून एकदाच मध्यरात्री फुलणारे हे फूल पाहणे दुर्मिळ आहे.

• चांदणी फुलाची संपूर्ण माहिती

ब्रह्मकमळ तोडण्याचे नियम आणि त्याचे धार्मिक महत्त्व (Brahma Kamal Flower Importance)

धार्मिक मान्यतांमुळे हे फूल तोडण्यासाठी काही नियम आहेत. या नियमांचे पालन करणे बंधनकारक आहे. दैवी फूल असल्याने धार्मिक लोक या नियमांचे पालन करतात. त्याच्या प्रचंड धार्मिक महत्त्वामुळे, सामान्य दिवशी तो तोडण्यास सक्त मनाई आहे. नंदाष्टमी ही ब्रह्मकमळ तोडण्याची योग्य वेळ आहे कारण हे माता नंदा देवीचे सर्वात आवडते फूल आहे. या दिवशी वगळता तो तोडण्यास मनाई आहे. 

ब्रह्मकमळाच्या फुलाची पूजा केली जाते. त्यात प्रचलित असलेल्या अलौकिक शक्तींमुळे याला हिंदू धर्मात पवित्र स्थान देण्यात आले आहे. हे फूल भगवान शंकराला अर्पण केले जाते.  केदारनाथ मंदिरात ब्रह्मकमळ भगवान शिवाला अर्पण केले जाते. 

पौराणिक मान्यतेनुसार भगवान विष्णूने हे फूल भगवान शिवाला अर्पण केले होते.  केदारनाथ मंदिराशिवाय बद्रीनाथ मंदिरातही ब्रह्मकमळाची फुले अर्पण केली जातात. ब्रह्मा कमल (Brahma Kamal Flower) देखील इच्छा पूर्ण करते असे मानले जाते.

या फुलामुळे मागितलेल्या इच्छा पूर्ण होतात असा समज आहे. ब्रह्मकमळ फुललेले दिसणे खूप शुभ मानले जाते.  ब्रह्मकमळ फुलाच्या पाकळ्यांतून अमृताचे थेंब टपकतात. असे मानले जाते की या फुलातून टपकणारे पाणी प्यायल्याने अनेक आजार बरे होतात. 

औषधी गुणधर्मामुळेही याला खूप महत्त्व आहे. या फुलामध्ये बॅक्टेरियाविरोधी गुणधर्म देखील आहेत. ब्रह्मा कमल हे उत्तराखंडचे राज्य फूल देखील आहे. जरी हे फूल वर्षातून एकदाच उमलते, परंतु कधीकधी ते 14 वर्षातून एकदाच फुलते.

• कॉसमॉस फुलाची संपूर्ण माहिती

पुराणामध्ये ब्रह्मकमलाचा ​​उल्लेख (Mention of Brahmakamala in Puranas)

मित्रांनो, तुमच्या माहितीसाठी आम्ही तुम्हाला सांगतो की या फुलाचा उल्लेख पौराणिक कथांमध्येही आढळतो. महाभारत काळात द्रौपदीने ब्रह्मकमळ फुलाची इच्छा व्यक्त केली होती.  त्यानंतर हे फूल गोळा करण्यासाठी भीम हिमालयात गेला आणि याच दरम्यान त्याची हनुमानजीशी भेट झाली.

दुसरी कथा रामायण काळाशी संबंधित आहे. हनुमानजींनी आणलेल्या संजीवनी वनौषधीने लक्ष्मणाला पुनरुज्जीवित केले तेव्हा देवतांनी आकाशातून ब्रह्मकमळ फुलांचा वर्षाव केला. ब्रह्मा कमल फ्लॉवरचे वनस्पति नाव सॉसेरिया ओबोवेलाटा आहे. हे Asteraceae कुटुंबातील आहे ज्यामध्ये सूर्यफूल, डेझी इत्यादी फुले येतात.

ब्रह्मकमळ वनस्पती कोठे आढळते? (Where Is The Lotus Plant Found?)

ब्रह्मकमळ वनस्पती बहुतेक उत्तराखंडच्या हिमालयीन प्रदेशात वाढतात. ज्यामध्ये पिंडारी ग्लेशियर, व्हॅली ऑफ फ्लॉवर्स, हेमकुंड साहिब आणि तुंगनाथ प्रमुख आहेत. केदारनाथमध्ये ब्रह्मकमळाचे फूल अर्पण केले जाते. जेव्हा या फुलाचा बहर येतो तेव्हा स्थानिक लोक ब्रह्मकमळ तोडून मंदिरात घेऊन जातात.

या फुलाच्या विक्रीवर बंदी असतानाही ती यात्रेकरूंना विकली जाते. सध्या ब्रह्मकमळ नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहे, कारण त्याची फुले फुलली की लगेचच तोडली जातात. त्यामुळे फुलांपासून बिया बनवता येत नाहीत. त्यामुळे त्याची प्रजाती नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहे.

• हॉलीहॉक फुलाची संपूर्ण माहिती

ब्रह्मकमळ तोडण्याचे नियम (Rules Of Cutting Bramha Kamal)

ब्रह्मकमळ हे आई नंदा देवीचे सर्वात आवडते फूल आहे. त्यामुळे नंदा अष्टमीच्या दिवशी ब्रह्मपुष्प तोडला जातो. याशिवाय ब्रह्मकमळ तोडण्याचे इतरही अनेक कठोर नियम आहेत, ज्यांचे पालन करणे अत्यंत आवश्यक आहे. या फुलाचे आयुष्य सुमारे 5 ते 6 महिने असते. भारतीय महाकाव्य महाभारतातही या फुलाचा उल्लेख आढळतो. मादक सुगंधामुळे द्रौपदी हे फूल मिळविण्यासाठी उत्सुक होती.

ब्रह्मकमळचीही स्वतःची एक कथा आहे. ज्यानुसार असे मानले जाते की जेव्हा हिमालय या प्रदेशात आला तेव्हा त्यांनी भगवान शिवाला एक हजार ब्रह्मकमळ अर्पण केले, परंतु एक फूल कमी होते. त्यानंतर भगवान विष्णूंनी त्यांचा एक डोळा फुलाच्या रूपात भगवान शंकराला अर्पण केला. तेव्हापासून भगवान शिव कमळेश्वर या नावाने तर भगवान विष्णू कमळ नयन या नावाने ओळखले जातात.

ब्रह्मकमळ वनस्पती कशी लावावी? (How To Plant Brahmacal Plant?)

• ब्रह्मकमळ वनस्पती लावणे खूप सोपे आहे. या वनस्पतीची लागवड करण्यासाठी, आपल्याला त्याचे एक पान घ्यावे लागेल.
• ब्रह्मकमळ लावण्यासाठी आधी माती तयार करावी लागते. त्यासाठी 50 टक्के सामान्य माती आणि 50 टक्के जुने शेणखत एकत्र तयार करावे लागेल.
• यानंतर तुम्हाला ब्रह्मकमळाची पाने सुमारे तीन ते चार इंच खोलीवर लावावी लागतील.
• ब्रह्मकमळ लावल्यानंतर भांड्यात भरपूर पाणी टाकावे.
• यानंतर, भांडे अशा ठिकाणी ठेवावे जेथे थेट सूर्यप्रकाश येत नाही.
• कारण ब्रह्मकमळला जास्त उष्णता आवडत नाही.  हे थंड ठिकाणी खूप चांगले वाढते.
• साधारण एका महिन्यात सर्व पाने मुळे फुटू लागतील.
• जेव्हा झाडे मोठी होतात तेव्हा त्यांना फक्त ओलावा टिकवण्यासाठी पुरेसे पाणी द्या.  कारण त्यांना खूप कमी पाणी लागते.
• ब्रह्मकमळ वनस्पतीची काळजी कशी घ्यावी.(How to Grow Brahma Kamal From Cutting in Marathi)
• ब्रह्मकमळ वनस्पतीला जास्त काळजी घेण्याची गरज नाही.
• जर त्याच्या झाडाच्या पानांवर कीटक आले तर आपण कोणतेही कीटकनाशक वापरावे.
• या वनस्पतीला सूर्यप्रकाश जास्त आवडत नाही, नेहमी सावलीच्या ठिकाणी ठेवा.
• ब्रह्मकमळलाही जास्त पाणी लागत नाही.  आवश्यकतेनुसारच पाणी घाला.
• या झाडाला जास्त खतांचीही गरज नसते.  तुम्ही वर्षातून दोनदा शेणखत रोपाच्या मुळांमध्ये टाकू शकता.

 FAQ