गायी प्राण्याची संपूर्ण माहिती Cow Information In Marathi

Cow Information In Marathi | गायीची मराठीत माहिती, गायीची उत्पत्ती, गुरांचे विविध प्रकार, गायीचे शेण आणि मूत्र यांचे फायदे .गायी हे पाळीव प्राणी आहेत. त्यांचा भारतात दूध आणि शेणासाठी वापर केला जातो. चला गायींची सर्व माहिती पाहूया…

गायी प्राण्याची संपूर्ण माहिती Cow Information In Marathi

संवर्धन स्थिती	घरगुती
राज्य	प्राणी
फिलम (phylum)	चोरडाटा (chordata)
वर्ग	सस्तन प्राणी
ऑर्डर	आर्टिओडॅक्टिला (Artiodactyla)
कुटुंब	बोविडे
उपकुटुंब	बोविना
वंश	बॉस (bos)
प्रजाती	B. वृषभ
जैविक नाव	बॉस वृषभ

• मोर पक्षाची संपूर्ण माहिती

गायींचे वैज्ञानिक नाव बॉस टॉरस आहे आणि ते बोविने कुटुंबातील सदस्य आहेत. गझेल्स, म्हैस, बायसन, काळवीट आणि शेळ्या देखील कुटुंबातील सदस्य आहेत. भारतासह अनेक देशांमध्ये गायींना पवित्र मानले जाते, परंतु काही जातींच्या गायी खाल्ल्या जातात. चीज आणि दूध यासारख्या दुग्धजन्य पदार्थांसह गायींचे पालनपोषण विविध कारणांसाठी केले जाते.

गायी हे पाळीव प्राणी आहेत जे शेतकऱ्यांच्या शेतातील गवत वारंवार चरतात. जगभरात अंदाजे 900 गायी आणि 1.3 अब्ज गुरे आहेत. गायींना मानवाकडून पालक माता म्हणून ओळखले जाते कारण त्या दूध तयार करतात जे मानव खातात.

• गुलाब फुलांची संपूर्ण माहिती

या मोठ्या आणि हळू-हलणाऱ्या प्राण्याची अनेक नावे आहेत

• प्रौढ मादीला ‘गाय’ असे संबोधले जाते.
• प्रौढ नराला “बैल”
• गायींच्या गटाला “कळप” म्हणून संबोधले जाते.
• तरुण मादी गायीला ‘गायी’ म्हणून संबोधले जाते.
• नवजात गायला वासरू म्हणतात.

गायीची उत्पत्ती (Origin of cow)

विविध अभ्यासानुसार गायींची उत्पत्ती 10,000 वर्षांपूर्वी झाल्याचे आढळून आले. पाळीव गायी प्राचीन काळी असामान्य होत्या कारण त्यांनी गतिहीन जीवनशैलीची मागणी केली होती. गायी अखेरीस अत्यंत आवश्यक असलेले पाळीव प्राणी बनले.

प्राचीन इजिप्तमध्ये गायींचा आदर केला जात असे. खरं तर, ते मातृत्व, स्त्रीत्व आणि आनंदाचे प्रतिनिधित्व करणारी गाईची देवता हातोरची पूजा करत असत. जमिनीच्या सुपीकतेचे रक्षण करण्यासाठी आणि बाळंतपणाच्या वेळी महिलांना मदत करण्यासाठी त्या प्रसिद्ध होत्या. नंतर, 2000 BC मध्ये, गायीला हिंदू धर्मातही पवित्र प्राणी म्हणून नियुक्त केले गेले. अनेक देवाच्या प्रतिमांमध्ये गायींचा वापर केला गेला, ज्यामुळे त्यांना पवित्र प्राणी म्हणतात.

हिब्रू ओल्ड टेस्टामेंटमध्ये गायीला पवित्र प्राणी म्हणून संबोधण्यात आले होते. याला “दूध आणि मधाची भूमी” असेही म्हणतात. हे प्रजनन क्षमता दर्शवते आणि आवश्यक पोषण प्रदान करते. 1525 मध्ये मेक्सिकोमध्ये प्रथम गुरेढोरे अमेरिकेत आले आणि त्यांना नवीन जगात आणले गेले.

• गुलाब फुलांची संपूर्ण माहिती

गुरांचे विविध प्रकार

गायी, ज्यांना गुरेढोरे देखील म्हणतात, अनेक जातींमध्ये वर्गीकृत आहेत.

ब्राह्मण

भारतातील सर्वात पवित्र गायीची जात. जे लोक मांस खात नाहीत त्यांची पूजा करतात. हे ब्राह्मण कीटक, रोग आणि परजीवी यांना प्रतिरोधक म्हणून विकसित झाले आहेत. त्यांच्या खांद्यावर मोठा कुबडा, वरच्या दिशेने निर्देशित करणारी शिंगे, मोठे कान आणि अतिरिक्त त्वचा असते. जे लोक मांस खात नाहीत ते गोमूत्र पवित्र हेतूंसाठी वापरतात, जसे की ते त्यांच्या घराभोवती शिंपडतात.

बेल्टेड गॅलोवेज

ओरियो कॅटल या नावानेही ओळखल्या जाणार्‍या या जातीचा त्वचेचा रंग वेगळा आहे. ओरियो हे नाव कदाचित तिची अर्धी पांढरी आणि अर्धी काळी त्वचा आहे यावरून आले आहे. या जातीचा उगम स्कॉटलंडमध्ये झाला आणि 1950 मध्ये पहिल्यांदा युनायटेड स्टेट्समध्ये आयात करण्यात आला. ही जात तिच्या शोभेच्या गुणांसाठी आणि उच्च-गुणवत्तेच्या गोमांस उत्पादनासाठी लोकप्रिय आहे. बेल्टीमध्ये केसांचे दुहेरी आवरण असते, जे त्यांना उबदार ठेवते.

• फायर ब्रिगेड कोर्स ची संपूर्ण माहिती

ब्लॅक अँगस

या युनायटेड स्टेट्समधील सर्वात सुप्रसिद्ध जाती आहेत, ज्यांना एबरडीन एंगस देखील म्हणतात. त्यांना मागणी असण्याचे एक कारण म्हणजे चविष्ट आणि मोठ्या प्रमाणावर वापरण्यात येणारे मांस. या क्रॉसब्रेड मांसाला नेहमीच जास्त मागणी असते. या जातीचा उगम ईशान्य स्कॉटलंडमध्ये झाला होता आणि 1873 मध्ये एका पशुपालकाने कॅन्ससमध्ये त्याची ओळख करून दिली होती. या जातीला शिंगे नसतात आणि तिच्या त्वचेवर केस काळे असतात. ते त्यांच्या लवकर विकासासाठी देखील ओळखले जातात.

लाल अँगस (Red Angus)

1700 च्या दशकात स्कॉटलंडमध्ये अँगस गायीच्या जातीचा एक भाग म्हणून रेड एंगस गायी विकसित केल्या गेल्या. काळे आणि लाल दोन्ही अँगस शुद्ध जातीचे मानले जात होते; युनायटेड स्टेट्समध्ये कृत्रिम गर्भाधान करण्यासाठी रेड एंगसचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जातो.

चारोळ्या (Charolais)

या फ्रान्समधील हलक्या रंगाच्या जातीच्या गायी आहेत ज्यांचा वापर मांस, दूध आणि मसुदा तयार करण्यासाठी केला जातो. या गायीच्या जातीचा उपयोग प्राचीन काळी शेती आणि वॅगन ओढण्यासाठी केला जात असे. ते 1930 मध्ये पहिल्यांदा युनायटेड स्टेट्समध्ये आयात केले गेले होते, परंतु रोगाच्या उद्रेकामुळे, आयात थांबविण्यात आली. या जातीचे सर्वोत्कृष्ट वैशिष्ट्य म्हणजे कोणत्याही वातावरणाशी जुळवून घेण्याची आणि उबदार हवामानात चरण्याची क्षमता.

डेक्सटर

डेक्सटरचा जन्म दक्षिण आयर्लंडमध्ये झाला आणि 1900 च्या दशकाच्या सुरुवातीस तो युनायटेड स्टेट्समध्ये स्थलांतरित झाला. ते सर्वात लहान आहेत, त्यांचे वजन 1000 पौंडांपेक्षा जास्त नाही. त्यांच्याकडे कुरण कमी असल्याने त्यांच्या शरीराचा आकार तितकासा वाढत नाही. ते उष्ण आणि थंड दोन्ही हवामानात वाढू शकतात आणि त्यांची काळजी घेणे सोपे आहे. इतर गायींच्या तुलनेत त्यांचे गोमांस गडद लाल असते.

होल्स्टीन (Holstein)

होल्स्टीन गुरे, ज्यांना दुग्ध गाय म्हणून ओळखले जाते, ते प्रजनन साठा किंवा दुग्धोत्पादन करण्याऐवजी गोमांस गुरांसाठी पाळले जातात. 1850 च्या दशकात होल्स्टीन गुरे अमेरिकेत त्यांच्या दुधाची मागणी जास्त असल्याने त्यांची ओळख झाली. ही गुरे उच्च-गुणवत्तेचे दूध उत्पादन करण्यासाठी प्रसिद्ध आहेत आणि त्यांचे आयुष्य सहा वर्षांपर्यंत मर्यादित आहे.

स्कॉटिश हाईलँड (Scottish Highland)

ही गाईची जात शतकानुशतके स्कॉटिश उच्च प्रदेशातील कठोर हवामानाचा सामना करण्यासाठी उत्क्रांत झाली. स्कॉटिश हाईलँड्स, सर्वात जुन्या जातींपैकी एक, थंड हवामान आणि बर्फाचा सामना करू शकतात. यामुळे गुरांना फायदा होतो, परिणामी दुबळे, कमी चरबीयुक्त गोमांस मिळते.

शॉर्टॉर्न (Shorthorn)

1783 मध्ये इंग्लंडच्या ईशान्य किनार्‍यावरून शॉर्टोर्न गुरे अमेरिकेत आणली गेली. गुरांची ही जात अतिशय मानवाला अनुकूल आणि कोणत्याही वातावरणाशी जुळवून घेणारी आहे. हे मांस आणि दुधासह चांगले कार्य करतात. 1880 च्या दशकात शॉर्टहॉर्न ही युनायटेड स्टेट्समधील पहिली प्रमुख गोमांस जात होती कारण तिच्या अनुकूलता आणि मातृत्व क्षमतेमुळे.

शेण आणि मूत्र यांचे फायदे

शेण आणि मूत्र यांचे अनेक फायदे आहेत. ते दोन्ही कीटकनाशके, बुरशीनाशके आणि कीटकनाशकांच्या निर्मितीमध्ये योगदान देतात. गाईचे शेण ही एक अपचनीय वनस्पती सामग्री आहे जी गाय आतड्यांद्वारे जमिनीवर उत्सर्जित करते. शेणखत, ज्याला खत म्हणूनही ओळखले जाते, त्याची रचना मऊ असते आणि गोलाकार आकार असतो. त्यानंतर हे खत समृद्ध खत म्हणून आणि बायोगॅस निर्मितीसाठी वापरले जाते. हे खत प्राणी आणि वनस्पतींसाठी देखील फायदेशीर आहे.

वाळलेले शेण हे सर्वोत्तम इंधन स्त्रोत आहे. गाईचे शेण स्वयंपाकासाठी उष्णता आणि ज्योत प्रदान करण्यास मदत करते. उत्तर अमेरिका आणि भारतातील लोक शेणात साठवलेल्या ऊर्जेचा उत्तम वापर करतात. शेणापासून तयार होणारा बायोगॅस हा जीवाणूंद्वारे सेंद्रिय पदार्थांच्या ऍनेरोबिक पचनाचा परिणाम आहे.

ग्रामीण भारतात मुत्र आणि शेण मिसळून भिंती आणि मजल्यांवर लावले जाते. हे जलरोधक भिंत तयार करण्यासाठी आणि बाहेरून उष्णता कमी करण्यासाठी वापर केले जाते.

FAQ