मॉनिटर ची संपुर्ण माहिती Monitor Information In Marathi

Monitor Information In Marathi नमस्कार मित्रांनो आजच्या ह्या लेखामध्ये आपण संगणकाशी संबंधित एका महत्त्वपूर्ण बाह्य उपकरणाबद्दल माहिती पाहणार आहोत. तर मित्रहो ते महत्वाचे बाह्य उपकरण म्हणजे मॉनिटर.

संगणक मॉनिटर हे इलेक्ट्रॉनिक व्हिज्युअल कॉम्प्युटर डिस्प्ले युनिट आहे. मॉनिटर ग्राफिकली आणि मजकूर स्वरूपात आउटपुट प्रदान करतो. ह्या लेखामध्ये आपण मॉनिटर म्हणजे काय, त्याचे प्रकार, भाग, उपयोग व त्याच्या वैशिष्ट्यांसह तपशीलवार वर्णन पाहणार आहोत.

मॉनिटर ची संपुर्ण माहिती Monitor Information In Marathi

मॉनिटर म्हणजे काय?

संगणक मॉनिटर आउटपुट डिव्हाइस म्हणून कार्य करते जे ग्राफिक आणि मजकूर स्वरूपात आउटपुट प्रदान करण्यास मदत करते. काही मॉनिटर ला व्हीडीटी (व्हिडिओ डिस्प्ले टर्मिनल) आणि व्हीडीयू (व्हिडिओ डिस्प्ले युनिट) या नावानेही ओळखले जाते.  संगणक मॉनिटर्समध्ये इलेक्ट्रॉनिक सर्किट्स, पॉवर सप्लाय आणि काही बटणे असतात जी सर्व माहिती सिग्नल्समध्ये परावर्तित करतात व ही माहिती मॉनिटर वर डिस्प्ले केली जाते.

पारंपारिक संगणक मॉनिटर्स सीआरटी (कॅथोड रे ट्यूब) द्वारे नियंत्रित केले जायचे, जे अधिक जड आणि आकारात मोठे होते. परंतु, आज LCD, LED, आणि प्लाझ्मा इत्यादी सारख्या नवीनतम तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो.  (VGA),डिजिटल व्हिज्युअल इंटरफेस (DVI), HDMI, डिस्प्ले पोर्ट, थंडरबोल्ट यांसारखे अनेक मॉनिटर्स संगणक कनेक्ट करण्यासाठी काही कनेक्टर वापरतात.

• अँटीव्हायरस ची संपुर्ण माहिती

कॉम्प्युटर मॉनिटरचा परिचय:

संगणक मॉनिटरला CRT (कॅथोड-रे ट्यूब) देखील म्हणतात आणि हे एक इलेक्ट्रॉनिक आउटपुट उपकरणे आहे, जे तुमच्या स्क्रीनवर प्रतिमा ग्राफिकल स्वरूपात दर्शवते. संगणक मॉनिटरमध्ये मुख्यतः सर्किट्स, स्क्रीन, केसिंग,उर्जा स्त्रोत असतात.

मॉनिटरचा उद्देश

एका चांगल्या संगणक मॉनिटरचा एकंदर उद्देश म्हणजे व्हिज्युअल माहिती दिसणे जी संगणकाच्या व्हिडिओ कार्डचा वापर करून  समाविष्ट केली जाते.

• महात्मा गांधी यांची संपूर्ण माहिती

मॉनिटरचा वापर

कॉम्प्युटर मॉनिटरच्या वापराचा मुख्य हेतू   सचित्र स्वरूपात आउटपुट प्रदर्शित करणे आहे जे वापरकर्त्यांना अधिक वाचनीय आणि समजण्यासारखे असते. ल्युमिनन्स, गॅमट, आस्पेक्ट रेशो, डिस्प्ले रेझोल्यूशन, डॉट पिच, रिफ्रेश रेट, रिस्पॉन्स टाइम  यांसारख्या संगणक मॉनिटर्सची कार्यक्षमता मोजण्यासाठी आपल्याला विविध मॅट्रिक्स वापरावे लागतात.

मॉनिटरचे उपयोग आहेत:

१.खेळ खेळणे : संगणक मॉनिटर आपल्याला स्क्रीन प्रदान करू देतो आणि या मॉनिटरच्या मदतीने; तुम्ही तुमची आवडती गेम खेळण्याचा आनंद घेऊ शकता, कारण मॉनिटरशिवाय काहीही दिसणार नाही त्यामुळे आपण गेम खेळू शकणार नाही.

२.वर्ड प्रोसेसिंग : कॉम्प्युटर मॉनिटरच्या मदतीने तुम्ही वर्ड प्रोसेसिंगची सर्व काम देखील करू शकता,कारण मॉनिटर स्क्रिन वापरल्याशिवाय तुम्ही वर्ड प्रोसेसिंगचे काम करू शकत नाही. कोणत्याही प्रकारच्या फाईल मध्ये दुरुस्ती करायची जर असेल तर त्यासाठी मॉनिटर स्क्रिन ही हवीच.

३.ईमेल कार्य : तुम्ही एखाद्याला ईमेल पाठवू शकता किंवा मॉनिटरचा वापर करून कोणाकडूनही ईमेल प्राप्त करू शकता, म्हणून मॉनिटर स्क्रीनशिवाय आपण ईमेलशी संबंधित काहीही करू शकत नाही.

४.इंटरनेटचा वापर : मॉनिटरच्या वापराने तुम्ही वेब ब्राउझिंगची सर्व काम देखील करू शकता. कारण कॉम्प्युटर मॉनिटरच्या मदतीशिवाय, तुम्ही कोणतीही माहिती पाहू शकणार नाही.

५.डेटा फीडिंग : जर तुम्हाला डेटा एंट्रीचे कोणतेही कार्य करायचे असेल तर ते केवळ संगणक मॉनिटर स्क्रीनवापरूनच शक्य आहे, कारण जोपर्यंत तुम्ही काही पाहत नाही तोपर्यंत तुम्ही कोणत्याही प्रकारचा डेटा घेऊ शकत नाही.

मॉनिटरचा इतिहास

 सर्वप्रथम, सीआरटी तंत्रज्ञान (कॅथोड रे ट्यूब) १९९२ मध्ये संगणक मॉनिटरमध्ये वापरले गेले. जेव्हा सर्व इलेक्ट्रॉन कॅथोड रे ट्यूब वर  पसरतात तेव्हा ते प्रकाश उत्सर्जित करण्यास सक्षम होतात. या प्रकारचे CRT केवळ मजकूर स्वरूपात क्वचितच आउटपुट तयार करण्यास मदत करत होते आणि व ते रंगहीन होते. आणि शेवटी एलसीडी (लिक्विड-क्रिस्टल डिस्प्ले) तंत्रज्ञान विकसित झाले.

आज, एलसीडी दोन भागांमध्ये विभागले गेले आहे जसे की TN (ट्विस्टेड नेमॅटिक) आणि IPS (इन-प्लेन स्विचिंग). TN डिस्प्ले मॉडेल्सच्या तुलनेत IPS मॉडेल्स अधिक महाग असतात, परंतु त्या मॉडेल्समध्ये उत्कृष्ट रंग असतात व त्यांची  स्क्रीन देखील हलकी असते.

 खाली तारखेसह संगणक मॉनिटरचा शोध कोणी लावला याची सर्व माहिती नमूद करा .

१.टच स्क्रीन डिस्प्ले EA याचा शोध जॉन्सन यांनी १९६५ मध्ये लावला.

२.LED स्क्रीन डिस्प्लेचा शोध जेम्स पी. मिशेल यांनी १९७७ मध्ये लावला होता.

३.VGA मॉनिटर, IBM 8513 चा शोध IBM ने १९८७ मध्ये लावला.

४.SVGA मॉनिटर डिस्प्ले १९८९ मध्ये सादर करण्यात आला.

५.ऍपल स्टुडिओ डिस्प्लेचा शोध ऍपलने १९९८ मध्ये लावला होता जो डेस्कटॉप संगणकांसाठी वापरला जात होता.

६.टच स्क्रीन संगणक मॉनिटर २००६ मध्ये जाफ हान यांनी डिझाइन केला होता.

आजकाल, नवीन तंत्रज्ञान OLED वापरत आहे जे AMOLED सह स्मार्टफोनमध्ये वापरत आहे.

मॉनिटरचे प्रकार

येथे, आपण विविध प्रकारच्या संगणक मॉनिटर्सच्या वर्गीकरणासह संगणक मॉनिटरचे तोटे आणि फायदे याबद्दल चर्चा करू .

• CRT मॉनिटर्स
• एलसीडी मॉनिटर्स
• एलईडी मॉनिटर्स
• प्लाझ्मा डिस्प्ले पॅनेल
• TFT मॉनिटर
• DLP मॉनिटर
• टच स्क्रीन मॉनिटर
• OLED मॉनिटर

CRT मॉनिटर्स:

याचा अर्थ “कॅथोड रे ट्यूब” आहे आणि या प्रकारचे संगणक मॉनिटर्स १९५० पासून वापरले जातात. CRT संगणक मॉनिटरमध्ये संगणकाच्या स्क्रीनच्या विविध भागात प्रदर्शित करण्यासाठी इलेक्ट्रॉनचे बीम वापरले जातात.

इलेक्ट्रॉनच्या या किरणांमुळे मागील आणि पुढच्या बाजूला वेगाने हालचाल होत असताना दर सेकंदाला असंख्य वेळा पडद्यावरची चित्रे उजळण्यास मदत होते. हे CRT जास्त महाग नाहीत आणि काळ्या आणि पांढर्‍या प्रतिमा प्रदर्शित करतात परंतु अधिक विश्वासार्ह आहेत.

एलसीडी मॉनिटर्स:

एलसीडीचे पूर्ण नाव “लिक्विड क्रिस्टल डिस्प्ले” आहे. एलसीडीला फ्लॅट पॅनेल मॉनिटर असेही म्हणतात. या मॉनिटरचे त्याचे कार्य तत्त्व आहे जसे की जेव्हा प्रकाश त्या पिक्सेलवर पडतो तेव्हा मोनोक्रोम पिक्सेलच्या मदतीने प्रतिमा प्रदर्शित होतात.

एलसीडी मॉनिटरचे रिझोल्यूशन किमान १२८०*७२० पिक्सेल आणि ३८४०*२१६० पिक्सेल पर्यंत आहे. ते तंत्रज्ञान टेलिव्हिजन क्षेत्रात वापरता यावे, हा मुख्य उद्देश होता, परंतु आता हे एलसीडी घरगुती उपकरणात वापरले जात आहे आणि या तंत्रज्ञानाचे अत्यंत ठळक उदाहरण म्हणजे कॅल्क्युलेटर स्क्रीन आणि डिजिटल घड्याळ.

 एलसीडी चे फायदे:

• हलके असतात
• पोर्टेबल
• भिंतीवर सहजपणे टांगता येतात

एलईडी मॉनिटर्स:

LED चे संक्षिप्त रूप म्हणजे प्रकाश-उत्सर्जक डायोड्स (लाईट इमिटिंग डायोड). आजकाल, या प्रकारच्या नवीनतम तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो कारण ते सपाट पॅनेलसारखे असते. LED मध्ये कोल्ड कॅथोड फ्लोरोसेंट (CCFL) च्या पलीकडे बॅक लाइटिंग वापरण्यासाठी प्रकाश-उत्सर्जक डायोड सारख्या विविध तंत्रांचा समावेश होतो. LED अधिक पर्यावरणास अनुकूल आहे तसेच LED हे CRT आणि LCD मॉनिटर्सच्या तुलनेत कमी उर्जा वापरतात.

एलईडी चे फायदे:

• उच्च कॉन्ट्रास्टसह चित्र तयार करण्यास सक्षम.
• त्यांची विल्हेवाट लावताना पर्यावरणावर नकारात्मक परिणाम होत नाहीत.
• चांगला टिकाऊपणा
• रनिंग मोडमध्ये जास्त उष्णता निर्माण करत नाहीत.

प्लाझ्मा डिस्प्ले पॅनेल:

प्लाझ्मा डिस्प्ले पॅनलमध्ये फ्लॅट पॅनेल डिस्प्ले असतो आणि बहुतेक टेलिव्हिजन डिस्प्लेमध्ये  हे वापरले जाते. या तंत्रज्ञानामध्ये, काचेच्या दोन क्लस्टरमध्ये (निऑन आणि झेनॉन) वायूंचे मिश्रण असते, त्या क्लस्टरमध्ये विविध लहान पेशी असतात. या तंत्रज्ञानामध्ये सेलमधील वायूचे विद्युतीयरित्या प्लाझ्मामध्ये रूपांतर होते.

प्लाझ्मा डिस्प्ले चे फायदे:

स्क्रीन मोठी आणि पातळ.

हलके वजन आणि सपाट डिस्प्ले आहे परंतु LED आणि LCD च्या तुलनेत तितकेसे प्रगत तंत्रज्ञान नाही.

TFT मॉनिटर:

TFT म्हणजे (थिन-फिल्म ट्रान्झिस्टर) होय. हे तंत्रज्ञान LCD मध्ये पूर्वीच्या इतर तंत्रज्ञानापेक्षा चित्राचा दर्जा वाढवण्यासाठी वापरले जाते. TFT LCD मध्ये पिक्सेल असतात, परंतु या पिक्सलमध्ये स्वतःचे ट्रान्झिस्टर असतात जे सर्व चित्रांवर आणि रंगांवर नियंत्रण ठेवतात.

TFT मॉनिटर चे फायदे:

कमी वीज वापर.

तीक्ष्ण प्रतिमा प्रदान करतात.

DLP मॉनिटर:

DLP म्हणजे “ डिजिटल लाइट प्रोसेसिंग ”. डीएलपी मॉनिटर्सना स्क्रीनवर हाय डेफिनेशन चित्रे प्रदान करण्यासाठी क्षमता असणे आवश्यक आहे. डीएलपी मॉनिटरचे कार्य मॉडेल डिजिटल मायक्रो मिरर उपकरणांच्या तत्त्वांसारखेच असते, कारण या प्रकारचे मॉनिटर लाखो मायक्रो मिररच्या मदतीने त्याच्या डिजिटल प्रकाशाचे रूपांतर करण्यास सक्षम असतात. या प्रकारचे मॉनिटर्स १०२४ ग्रे स्केल प्रकारचा स्क्रीन डिस्प्ले प्रदान करण्यात मदत करतात आणि हे डिस्प्ले स्क्रीन व्हिडिओ गेम खेळण्यासाठी अधिक उपयुक्त आहेत.

 टच स्क्रीन मॉनिटर:

टच स्क्रीन मॉनिटर्स संगणकाचे पॉइंटिंग इनपुट डिव्हाइस म्हणून काम करतात कारण त्या टच स्क्रीन मॉनिटर्सचा वापर करून, वापरकर्ते त्यांच्या हाताच्या बोटाने इनपुट सूचना पाठवू शकतात.

टच स्क्रीनवर, विविध प्रतिमा किंवा मजकूर प्रदर्शित होण्यासाठी, वापरकर्ते त्या प्रतिमांना स्पर्श करताना डिव्हाइस आणि वापरकर्ता यांच्यात परस्परसंवाद निर्माण करू शकतात.

टचस्क्रिन चे फायदे:

माऊस आणि ट्रॅकबॉल पेक्षा अधिक वेगवान काम होते.

मॉनिटर आणि वापरकर्ता यांच्यातील मध्यवर्ती म्हणून संगणकाला इनपुट प्रदान करण्यासाठी इतर उपकरणांची आवश्यकता नाही जसे की माउस इ.

OLED मॉनिटर:

OLED चा अर्थ “ऑरगॅनिक लाइट एमिटिंग डायोड ”. या प्रकारचे मॉनिटर्स बाजारात सामान्यपणे वापरले जात नाहीत, हे अधिक प्रीमियम मॉडेल आहेत.

 OLED चे फायदे:

वाइड कलर गॅमट आणि सर्वोच्च रिफ्रेश रेटसह चांगली चित्र गुणवत्ता प्रदान करते.

कमी वीज वापर होतो.

मॉनिटरची वैशिष्ट्ये:

१.संगणक मॉनिटर्स आउटपुट डिव्हाइस म्हणून वापरतात.

२.मॉनिटरवर, ग्राफिक स्वरूपात माहिती प्रदर्शित करण्यासाठी व वापरकर्त्यांना ही माहिती समजण्यासाठी अधिक उपयुक्त असते.

३.संगणक मॉनिटरमध्ये वीजपुरवठा, सर्किट बोर्ड, केसिंग आणि डिस्प्ले टर्मिनल्स असे विविध घटक असावे लागतात.

४.जुन्या संगणकाच्या मॉनिटर्समध्ये कॅथोड रे ट्यूबचा वापर केला जात असे.

परंतु, नवीनतम मॉनिटर्समध्ये LED बॅकलाइटिंगसह थिन फिल्म ट्रान्झिस्टर, लिक्विड क्रिस्टल डिस्प्ले (TFT-LCD) सारख्या ट्रेंडिंग तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो.

५.आज, बरेच मॉनिटर्स किफायतशीर तसेच अधिक परवडणारे आहेत.

६.एलसीडी मॉनिटर्स ऊर्जा कार्यक्षम आहेत कारण ते सीटीआर मॉनिटरच्या तुलनेत खूप कमी ऊर्जा वापरतात.

७.एलसीडी मॉनिटर्स उष्णता निर्माण करताना कमी रेडिएशन तयार करतात.

८.प्रत्येक प्रतिमेची तीक्ष्णता असणे हे एलसीडी मॉनिटरचे मोठे वैशिष्ट्य आहे.

तर मित्रांनो आजच्या ह्या लेखामध्ये आपण संगणक मॉनिटरबद्दल जी काही माहिती पहिली ती तुम्हाला कशी वाटली ते  आम्हाला नक्की कमेंट करून सांगा.

धन्यवाद!!!!

FAQ