वाघ प्राण्याची संपूर्ण माहिती Tiger Information In Marathi

Tiger Information In Marathi वाघ हे पार्थिव सस्तन प्राणी आहेत जे “पॅन्थेरा” वंशाचे वर्गीकरण करतात जे मोठ्या मांजरींच्या पाच प्रजातींचे गट करतात.

सिंह, जग्वार, बिबट्या, हिम तेंदुए आणि वाघ. ते गडद केशरी कोटवरील त्यांच्या अद्वितीय काळ्या पट्टेदार पॅटर्नद्वारे सहज ओळखता येतात आणि कारण ते फेलिडे कुटुंबातील सर्वात मोठी प्रजाती आहेत. वाघ “पँथेरा” वंशातील पाच मोठ्या मांजरींपैकी सर्वात मोठी आहे.

वाघ प्राण्याची संपूर्ण माहिती Tiger Information In Marathi

वाघांची 600 पेक्षा जास्त स्नायू आणि मजबूत हाडांची रचना असलेली शरीर रचना आहे ज्यामुळे ते सर्वोच्च शिकारी त्यांचे नैसर्गिक निवासस्थान बनतात. ते एकाच उडीमध्ये 30 फुटांपेक्षा जास्त उडी मारू शकतात ज्यामुळे त्यांचा शिकार शोधण्याचा आणि त्यांच्यावर हल्ला करताना त्यांना फायदा होतो आणि ते त्यांच्या पूर्वजांपासून सुमारे 2 दशलक्ष वर्षे सतत त्यांच्या वातावरणाशी जुळवून घेत उत्क्रांत झाले.

Tiger Distribution | वाघ वितरण

वाघ हे मूळचे आशियातील आहेत आणि ऐतिहासिकदृष्ट्या त्यांचे उत्तरेकडील काकेशस आणि कॅस्पियन समुद्रापासून सायबेरिया पर्यंत आणि इंडोनेशिया पर्यंत आणि दक्षिणेकडील बोर्नियो आणि फिलीपिन्स पर्यंतचे वितरण होते, बहुतेक आशिया आणि भारतीय उपखंडात त्यांची लोकसंख्या आहे.

सध्या, त्याच्या वितरणामध्ये फक्त आग्नेय आशिया, भारत, काही रशियन प्रदेश आणि पश्चिम चीनचा समावेश आहे. थोडक्यात, हा एक आशियाई प्राणी आहे, जो चीन, भारत, इंडोनेशिया, बांगलादेश, भूतान, लाओस, मलेशिया, कंबोडिया, ब्रह्मदेश, रशिया, थायलंड, व्हिएतनाम, नेपाळ आणि कदाचित उत्तर कोरियासह केवळ 13 किंवा 14 देशांमध्ये आढळतो.

गेल्या शतकात इंडोनेशिया, जावा आणि बाली या दोन बेटांवरून वाघ गायब झाल्याचे पाहिले, त्यामुळे ते आता त्या देशातील फक्त एका बेटावर राहतात, सुमात्रा. जीवाश्म पुराव्यावरून असे सूचित होते की ते फिलीपिन्समधील बोर्नियो आणि पलावान येथेही राहत होते. त्याच प्रकारे, ते काकेशस प्रदेश आणि कॅस्पियन समुद्रापासून सायबेरिया पर्यंत आणि तेथून दक्षिणेकडे इंडोनेशियाच्या बेटांवर पोहोचले.

• सिंह प्राण्याची संपूर्ण माहिती

Types Of Tiger |  वाघांचे प्रकार

वाघ उपप्रजाती | Tiger Subspecies

वाघाच्या सहा उप प्रजाती आहेत, बंगाल वाघ, सायबेरियन वाघ, सुमात्रन वाघ, मलायन वाघ, इंडोचायनीज वाघ, दक्षिण चीनी वाघ.

बंगाल टायगर | Bengal Tiger

बंगाल वाघ भारतीय उपखंडात राहतो, आणि तो अर्ध-वाळवंट भागात आणि गवताळ प्रदेशात राहण्यासाठी ओळखला जातो जिथे तो प्रदेशातील वैशिष्ट्यपूर्ण आर्द्र आणि थंड असतो.

सायबेरियन वाघ | Siberian Tiger

सायबेरियन वाघ हा सर्व उपप्रजातींमध्ये सर्वात मोठा आहे परंतु हे फक्त बंदिवासात घडले. त्याच्या नावाप्रमाणेच ते रशियातील सायबेरिया या प्रदेशात राहतात.

सुमात्रन वाघ | Sumatran Tiger

सुमात्रन वाघ त्याच नावाच्या बेटाचा मूळ आहे. हे वाघांच्या इतर प्रजातींपेक्षा लहान आहे आणि सर्वात गंभीर परिस्थिती पैकी एक आहे. इंटरनॅशनल युनियन फॉर कॉन्झर्वेशन ऑफ नेचर या रेड लिस्टमध्ये क्रिटिकल एंडेंजर्ड म्हणून त्याचे वर्गीकरण करण्यात आले आहे.

मलायन वाघ | Malayan Tiger

मलायन वाघ फक्त अशा नावाच्या द्वीपकल्पात राहतात. काही वर्षांपूर्वी हा इंडोचायनीज वाघाचा भाग मानला जात होता, परंतु अनुवांशिक विश्लेषणाच्या आधारे ते वेगळ्या प्रजातींमध्ये विभागले गेले.

इंडोचायनीज वाघ | Indochinese Tiger

इंडोचायनीज किंवा कॉर्बेट वाघ ज्याने एकेकाळी आशियातील बराचसा भाग व्यापला होता, तो आज संवर्धनाच्या प्रयत्नांमुळे जगतो. हे व्हिएतनाम, थायलंड, चीन आणि कंबोडियाच्या भागात राहतात.

दक्षिण चीन वाघ | South China Tiger

हा सर्वात लहान वाघांपैकी एक आहे आणि सर्वात धोकादायक वाघांपैकी एक आहे. 25 वर्षांपासून त्याच्या नैसर्गिक अधिवासात पुष्टी झालेली नाही म्हणून हे जंगलात नामशेष मानले जाते.

नामशेष झालेल्या वाघाच्या प्रजाती | Extinct Tiger Species

20 व्या शतकात वाघांच्या तीन उपप्रजाती नाहीशा झाल्या. शेवटचा बाली वाघ 1937 मध्ये मरण पावला आणि तोपर्यंत उपप्रजाती बाली बेटावर राहत होत्या. 1950 च्या दशकात कॅस्पियन वाघ नामशेष झाला.

• पंडित जवाहरलाल नेहरू यांची संपूर्ण माहिती

Tiger evolution । वाघ उत्क्रांती

पँथेरा झ्डान्स्की या प्रजातीच्या सर्वात जुन्या जीवाश्मांवर आधारित वाघांचे अस्तित्व काही दशलक्ष वर्षांहून अधिक मागे जाते. ही प्रजाती चीनच्या गान्सू प्रांतात आढळून आली आणि प्लिस्टोसीन युगात ती 2 दशलक्ष वर्षांपूर्वी राहिली असे मानले जाते. या पुराव्यावरून असे सूचित होते की वाघ आणि त्यांचे वंशज या आशियाई देशात त्यांचे मूळ होते आणि कालांतराने त्यांनी आहारातील अनुकूलतेमुळे मोठा आकार प्राप्त केला.

जावन वाघ ही वाघाची सर्वात जुनी प्रजाती आहे कारण ती आज ओळखली जाते, चीन आणि सुमात्रा येथे सापडलेल्या जीवाश्म यांनुसार, सुमारे 1.6-1.8 दशलक्ष वर्षांपूर्वी आहे. प्लास्टो सीनच्या अखेरीस, वाघ आशियाच्या उत्तरेकडे, भारतीय, बेरिंग याचा पूल, सखालिन बेट आणि जपानमध्ये पसरले. बोर्नियो आणि पलावन बेटांवर आधी होलोसीन मध्ये वाघ होते.

2010 मध्ये ब्रायन डेव्हिस, विल्यम मर्फी आणि डॉ. गँग ली या शास्त्रज्ञांच्या नेतृत्वाखालील अनुवांशिक अभ्यासातून असे दिसून आले की वाघांचा हिम बिबट्याशी जवळचा संबंध आहे आणि त्यांचे अस्तित्व सुमारे 3.2 दशलक्ष वर्षांपूर्वी विकसित होण्यास सुरुवात झाल्यापासून सुरुवातीच्या विचारापेक्षा जुने आहे. तथापि, दोन्ही प्रजाती उर्वरित वंशापासून विभक्त झाल्या आणि विकसित झाल्या.

• एलोरा लेण्यांची संपूर्ण माहिती

Description Of Tiger । वाघाचे वर्णन

वाघाचे मांसल शरीर आहे ज्याचे पुढचे हात मजबूत असतात, एक मोठे डोके आणि एक शेपटी असते जी त्याच्या शरीराच्या अर्ध्या लांबीची असते. त्याचा पेलेज रंग पांढर्‍या खालच्या बाजूने नारिंगी छटा आणि विशिष्ट उभ्या काळ्या पट्ट्यांमध्ये बदलतो; त्याचे नमुने प्रत्येक व्यक्तीमध्ये अद्वितीय असतात.

प्रकाश आणि सावलीच्या मजबूत उभ्या नमुन्यांसह लांब गवत सारख्या वनस्पतींमध्ये छलावरण करण्यासाठी पट्टे बहुधा फायदेशीर असतात. वाघ ही काही पट्टेदार मांजर प्रजातींपैकी एक आहे; हे माहित नाही की स्पॉटेड पॅटर्न आणि रोझेट्स हे फेलिड्समध्ये अधिक सामान्य कॅमफ्लाज पॅटर्न का आहेत. केशरी रंग देखील छलावरणात मदत करू शकतो कारण वाघाचे शिकार डायक्रोमॅट्स असतात आणि त्यामुळे मांजर हिरवी आणि वनस्पतींमध्ये मिसळलेली समजू शकते.

मुंडण केल्यावर वाघाच्या आवरणाचा नमुना अजूनही दिसतो. हे त्वचेच्या रंगद्रव्यामुळे होत नाही तर त्वचेमध्ये जडलेल्या खोड्या आणि केसांच्या कूपांमुळे होते. गळ्यात आणि जबड्यांभोवती मानेसारखी जड फर वाढलेली असते आणि विशेषत: पुरुषांमध्ये लांब मूंछे असतात.

बाहुली पिवळ्या बुबुळांसह गोलाकार असतात. लहान, गोलाकार कानांच्या पाठीवर एक प्रमुख पांढरा ठिपका असतो, त्याभोवती काळ्या रंगाचे असतात. हे स्पॉट इंट्रा स्पेसिफिक कम्युनिकेशन मध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतात असे मानले जाते.

वाघाची कवटी सिंहाच्या कवटी सारखी असते, समोरचा भाग सहसा कमी उदासीन किंवा सपाट असतो आणि थोडा लांब पोस्टोर्बिटल प्रदेश असतो. सिंहाची कवटी अनुनासिकांचा विस्तृत उघड्या दर्शवते. दोन प्रजातींच्या कवटीच्या आकारातील फरकामुळे, खालच्या जबड्याची रचना त्यांच्या ओळखीसाठी एक विश्वसनीय सूचक आहे. वाघाचे दात बऱ्यापैकी कडक असतात; 90 मिमी 3.5 इंच.

• वैज्ञानिक ची संपूर्ण माहिती

Shape Of Tiger | वाघाचा आकार

नर आणि मादी वाघांमध्ये लक्षणीय लैंगिक द्विरूपता आहे, नंतरचे वाघ सातत्याने लहान असतात. मोठ्या वाघाच्या उप प्रजातींमध्ये त्यांच्यातील आकारमानाचा फरक प्रमाणानुसार जास्त आहे, नरांचे वजन मादीपेक्षा 1.7 पट जास्त आहे. नराकडे  विस्तीर्ण फोरपॉ पॅड असतात, ज्यामुळे ट्रॅकवरून लिंग ओळखता येते.

वेगवेगळ्या वाघांच्या लोकसंख्येच्या शरीराचा आकार हवामानाशी संबंधित असू शकतो आणि थर्मोरेग्युलेशन आणि बर्गमनच्या नियमाद्वारे किंवा उपलब्ध शिकार प्रजातींच्या वितरण आणि आकाराद्वारे स्पष्ट केले जाऊ शकते असे गृहीतक आहे.

साधारणपणे, नराची एकूण लांबी 250 ते 390 सेमी आणि कवटीची लांबी 316 ते 383 मिमी दरम्यान असते आणि त्यांचे वजन 90 ते 300 किलो दरम्यान असते. मादींची एकूण लांबी 200 ते 275 सेमी , वजन 65 ते 167 किलो आणि कवटीची लांबी 268 ते 318 मिमी पर्यंत असते. एकतर लिंगामध्ये, शेपटी एकूण लांबीच्या सुमारे 0.6 ते 1.1 मीटर दर्शवते.

बंगाल आणि सायबेरियन वाघ खांद्याच्या उंचीच्या सर्वात उंच मांजरींपैकी एक आहेत. 300 kg पेक्षा जास्त वजन असलेल्या अस्तित्वात असलेल्या सर्वात मोठ्या मांजरींमध्ये देखील त्यांचा क्रमांक लागतो.सुंडा बेटांचे वाघ मुख्य भूप्रदेशाचा आशियातील वाघांपेक्षा लहान आणि कमी जड असतात, त्यांचे वजन क्वचितच 142 किलो पेक्षा जास्त असते.

FAQ-