तानाजी मालुसरे यांची संपूर्ण माहिती Tanaji Malusare Information In Marathi

Tanaji Malusare Information In Marathi नमस्कार मित्रांनो स्वागत आहे तुमचं. आज आपण हया लेख मध्ये तानाजी मालुसरे यांच्या जीवनाविषयी संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत. तर तुम्ही या लेखला शेवटपर्यंत वाचा. जेणेकरून तुम्हाला संपूर्ण माहिती समजेल.

तानाजी मालुसरे यांची संपूर्ण माहिती Tanaji Malusare Information In Marathi

Biography of Tanaji Malusare in Marathi | तानाजी मालुसरे यांचे संपूर्ण जीवन चरित्र

मित्रांनो तानाजी मालुसरे हे मराठा शासक छत्रपती शिवाजी महाराज यांचे जिवलग मित्र आणि वीर निष्ठावंत मराठा सरदार होते. छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या सोबत मराठा साम्राज्य आणि हिंदवी स्वराज्यसाठी लढाई करणाऱ्या सेनेचे सुभेदार आणि सेनापती होते. तानाजी मालुसरे छत्रपती शिवाजी महाराजांचे लहानपणाचे मित्र होते.

या भारतीय भूमीवर अनेक शूरवीरांनी महान योध्दानी जन्म घेतला आहे. भारताच्या इतिहासामधून महाराणा प्रताप पासून ते छत्रपती शिवाजी महाराजांसहित इतर महान योद्धा ज्यांनी आपल्या मातृभूमीची रक्षा करण्यासाठी आपल्या शेवटच्या श्वासापर्यंत लढाई केली आणि शेवटपर्यंत लढताना त्यांनी त्यांचे जीवन त्यागून दिले. परंतु दुःखाची गोष्ट ही आहे की आज आपण इतिहासातील त्या वीरांच्या गोष्टींना विसरत आहोत. त्याच योद्धा मधून तानाजी मालुसरे हे एक योद्धा होते.

तानाजी मालुसरे हे मराठा साम्राज्य मध्ये एक सेनापती होते. आज जेव्हाही मराठा साम्राज्याच्या उल्लेख केला जातो. तेव्हा छत्रपती शिवाजी महाराज यांचे नाव घेतले जाते. परंतु ते तानाजी होते ज्यांच्या मदतीने छत्रपती शिवाजी महाराजांनी मुघलांच्या काळात सर्वात मजबूत किल्ल्यावर विजय मिळवला.

जर आपण तानाजी यांच्या जीवनाच्या संक्षिप्त परिचयाची बात केली. तर ते एक खरे मराठा कोळी सरदार होते. तानाजी यांच्याशी शिवाजी महाराज यांची लहानपणापासून मित्रता होती. व त्यांच्या कार्याबद्दल कर्तव्यनिष्ठतेसाठी त्यांना ओळखले जाते. मराठा साम्राज्यमध्ये तानाजी मालुसरे व शिवाजी महाराजांचे विदेशी गुलामांपासून मुक्त भारत बनवण्याचे स्वप्न साठी त्यांनी सुभेदाराची भूमिका निभावली.

छत्रपती शिवाजी महाराजांचे लहानपणाचे मित्र व मराठा साम्राज्य चे सर्वात विश्वसनीय युद्ध तानाजी यांचा जन्म इसवी सन 1626 मध्ये महाराष्ट्राच्या सातारा जिल्ह्यात एका छोट्याशा गावात, Godoli, Jawali Tuluka Dist Satara या ठिकाणी त्यांचा जन्म झाला होता. तानाजी यांचा जन्म एका हिंदू कोळी परिवारामध्ये झाला होता. तानाजी यांच्या वडिलांचे नाव सरदार कलोजी व आईचे नाव पार्वतीबाई होते.

तानाजी यांना लहानपणापासूनच तलवारबाजी करण्याच्या अत्याधिक शौक होता. याच कारणाने त्यांची मित्रता शहाजीराजे यांचा मुलगा छत्रपती शिवाजी राजे यांच्या सोबत झाली होती.छत्रपती शिवाजी महाराजांनी तानाजी यांच्या कौशल्याला पाहून त्यांना आपल्या सेनेचा सेनापती व मराठा साम्राज्याचा मुख्य सुभेदार म्हणून नियुक्ती केली.

• सिंधुताई सपकाळ यांची संपूर्ण माहिती

तानाजी मालुसरे आणि छत्रपती शिवाजी महाराज यांची मित्रता:-

तानाजी मालुसरे आणि छत्रपती शिवाजी महाराज लहानपणापासूनच एकमेकांना चांगल्या प्रकारे ओळखायचे आणि ते लहानपणापासूनच एकमेकांचे मित्रही होते. तानाजी यांनी छत्रपती शिवाजी महाराजांसोबत प्रत्येक लढाईमध्ये सहभाग घेतला. ते छत्रपती शिवाजी महाराजांसोबत औरंगजेब याला भेटण्यासाठी दिल्ली येथे गेले होते. तेव्हा औरंगजेबाने शिवाजीराजे आणि तानाजी यांना कपटीने बंदी बनवून घेतले होते. तेव्हा शिवाजीराजे आणि तानाजी यांनी एक योजना बनवली आणि मिठाईच्या डब्यामध्ये लपून तिथून बाहेर निघून आले.

• संत मीराबाई यांची संपूर्ण माहिती

कोंढाणा किल्ला (Kondhana Fort)

एक वेळेस छत्रपती शिवाजी महाराजांची आई जिजाबाई लाल किल्ला पासून कोंढाणा कडे पाहत होती तर छत्रपती शिवाजी महाराज यांनी त्यांच्या मनातील गोष्ट विचारले. यावर आई जिजाबाई यांनी म्हटले की या किल्ल्यावर लागलेला हिरवा झेंडा माझे मनाला आश्चर्य करत आहे.

त्याच्या दुसऱ्या दिवशी छत्रपती शिवाजी महाराजांनी आपल्या सभेमध्ये सर्व सैनिकांना बोलावले आणि विचारले कोंढाणा किल्ला जिंकण्यासाठी माझ्यासोबत कोण-कोण येणार. कोणत्याही इतर सरदाराला आणि किल्लेदाराला हे कार्य करण्याची हिम्मत झाली नाही. परंतु तानाजी यांनी या चॅलेंजला स्वीकार केला आणि बोलले “मी कोंढाणा किल्ला जिंकून आले”.

याबद्दल अनेक दंतकथा प्रचलित आहेत. असे म्हटले जाते. की त्यावेळी तानाजी यांचा मुलगा रायबा तानाजी मालुसरे याचे लग्न होत होते. तानाजी छत्रपती शिवाजी महाराज यांना आमंत्रण देण्यासाठी जेव्हा राजमहल मध्ये पोहोचले. तेव्हा त्यांना माहित झाले की कोंढाणा वर छत्रपती शिवाजी महाराज चढाई करणार आहेत. तेव्हा तानाजी यांनी म्हटले की मी कोंढाण्यावर आक्रमण करेल. त्यांचा मुलगा रायबा च्या लग्नाच्या महत्वपूर्ण कार्याला महत्त्व न देऊन त्यांनी छत्रपती शिवाजी महाराजांची इच्छा महत्वपूर्ण समजली आणि किल्ला जिंकणे सर्वात जास्त महत्वपूर्ण समजलं.

छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या सेनेमध्ये अनेक सरदार होते. परंतु त्यांनी वीर तानाजी यांनाच कोंढाणा किल्ल्यावर आक्रमण करण्यासाठी निवडले आणि कोंढाणा किल्ल्याचा स्वराज्यामध्ये सामावेश झाला. परंतु तानाजी हे युद्धामध्ये पूर्णपणे जखमी झाले आणि शेवटी वीरमरण प्राप्त झाले. छत्रपती शिवाजी महाराजांनी जेव्हा ही बातमी ऐकली तेव्हा ते बोलले की “गड आला पण सिंह गेला” म्हणजे गड तर आपण जिंकलो पण माझा सिंह नाही राहिला.

कोंढाणा किल्ल्याची बनावट काही अशा प्रकारे होती की या किल्ल्यावर हमला करणे सोपे नव्हते. हे पक्के होते की किल्ल्यामध्ये पोहोचण्यासाठी वेगळ्या परिस्थितीचा सामना करावा लागेल. तिथेच छत्रपती शिवाजी महाराजांना हा किल्ल्या कोणत्याही परिस्थितीमध्ये पाहिजेच होता. त्यावेळी किल्ल्यावर एकूण पाच हजार मुघल सैनिक रक्षक होते. किल्ल्याच्या सुरक्षित जिम्मेदारी उदयभान राठोड यांच्या हातामध्ये होती. उदयभान हा एक हिंदू शासक होता परंतु सत्तेची लालच च्या कारणाने ते मुघलांसोबत होते.

उदयभान याच्याबद्दलही अनेक दंतकथा प्रचलित आहेत की तो एक राक्षस होता. तो दररोज 20 सेर तांदूळ आणि 2 लांडगा खाऊन जाणे त्याच्यासाठी छोटी गोष्ट होती उदयभान याला पाच मुले होते आणि ते यापेक्षाही मोठे राक्षस होते.

या परिस्थितीमध्ये कोंढाणा किल्ल्याचा एकच असा भाग होता. जेथून मराठा सैन्य सोप्या मार्गाने प्रवेश करू शकते आणि तो भाग म्हणजे उंच पहाडांमधील पश्चिम भाग होता. तानाजीच्या रणनीतीनुसार त्यांनी हे ठरवले की ते पश्चिम विभाग च्या पहाडावर घोरपड (गोहा, एक प्रकारचा महाकाय सरडा) किल्ल्याच्या संरक्षणातून चढाई करेल.

• डॉ. वसंत गोवारीकर यांची संपूर्ण माहिती

कोंढाणा किल्ल्याचे युद्ध (Battle of Kondana)

शेवटी कोंढाणा किल्ल्यावर आक्रमणाचा दिवस सेट झाला. तो दिवस 4 फेब्रुवारी 1670 रात्रीचा दिवस होता. तानाजी मालुसरे यांच्या सोबत त्यांचे भाऊ सूर्याजी आणि मामा शेलार पूर्ण 342 सैनिकांसोबत कोणाला किल्ले जिंकण्यासाठी निघून गेले. तानाजीराव शरीराने भक्कम आणि खूप शक्तिमान होते.

कोंढाणा किल्ला राजनैतिक दृष्टीने खूप महत्त्वपूर्ण स्थान व स्थित होता आणि छत्रपती शिवाजी महाराज यांना ह्या किल्ल्यावर आपला कब्जा करणे त्यांच्यासाठी खूप महत्त्वपूर्ण होते. कोंढाणा किल्ल्यापर्यंत पोहोचण्यासाठी तानाजी आणि त्यांचे 342 सैनिकांची तुकडी यांनी पश्चिमी भागाने मध्ये प्रवेश करण्याचे ठरवले.

तानाजी यांची जवळ एक घोरपड नावाचा सरपटणारा प्राणी होता. हा एक असा जीव असतो ज्याने एका वेळेस कोणत्याही दगडावर त्याचे पाय लावून दिले तर त्या दगडावरून त्याला कोणीही हटवू शकत नाही मग ती कितीही वजन त्यावर पडू तो त्याच्या जागेवरून थोडाही हलणार नाही तर तानाजी यांनी घोरपडला मोठी दोरी बांधली आणि त्याला किल्ल्याच्या पश्चिमी बाजूला फेकून दिले आणि त्याच्या मदतीने उंच कडा मोजण्याचे ठरवले.

घोरपडला कोणत्याही उभ्या पृष्ठभाग वर उभे करू शकतात आणि त्यावर अनेक पुरुषांचे वजन ला दोरी बांधून घेऊन जाऊ शकतात. या योजने तानाजी आणि त्यांचे सैनिक गुपचप किल्ल्यावर चढून गेले आणि कोंढाण्याच्या कल्याण दरवाजा उघडल्यानंतर त्यांनी मुघलांवर आक्रमण करून दिले

कोंढाण्याचा किल्ला उदयभान राठोड द्वारा नियंत्रित केला जात होता. जो राजकुमार जयसिंग द्वारा निवडला गेला होता. उदयभान याचे नेतृत्व मध्ये 5000 मुघल सैनिकांसोबत तानाजी यांचे महाभयंकर युद्ध झाले. तानाजी एक बहादुर सिंहासारखे त्यांच्याशी लढाई करत राहिले आणि या किल्ल्याला शेवटी त्यांनी जिंकून घेतले परंतु या प्रक्रियेमध्ये तानाजी यांना गंभीर रूपाने जखमा झाल्यात आणि या युद्धामध्ये त्यांना वीरगती प्राप्त झाले.

तानाजी यांना मोठ्या वेदाचा परिचय देताना कोंढाणा किल्ल्याचा त्याच्याजवळ एक क्षेत्राला मोघलांच्या कब्जे पासून स्वतंत्र केले. या युद्धामध्ये त्यांची ढाल तुटून गेली आणि तानाजी यांनी त्यांच्या डोक्यावर बांधलेला फेटा आपल्या हातावर बांधला आणि तलवार ला आपल्या हातावर घेऊन एका हाताने विजेच्या speed ने तलवार चालवत राहिले.

• संत कबीर यांची संपूर्ण माहिती

तानाजी यांच्या आठवणी मध्ये बांधलेला स्मारक (Tanaji Monuments In Marathi)

मुघलांच्या मुळे कोंढाणा किल्ल्याला मुक्त करण्यासाठी छत्रपती शिवाजी महाराजांनी कोंढाणा किल्ल्याचे नाव बदलून त्यांच्या मित्राच्या आठवणी मध्ये सिंहगड ठेवून दिले. यासोबतच पुणे नगर च्या आहेत नाव बदलून “नरबीर तानाजी वाडी” ठेवून दिले. तानाजी यांच्यावतीला पाहून छत्रपती शिवाजी महाराजांनी त्यांच्या आठवणींमध्ये महाराष्ट्र मध्ये अनेक स्मारक बांधले. भारत सरकारने सुद्धा तानाजी यांचा सन्मान करताना सिंहगड किल्ल्याचा फोटो सोबत 150 रुपयाची डाग तिकीट सुरू केली आहे

तानाजी यांच्या जीवनावर वीर सावरकर यांची कविता (Veer Savarkar Poem Tanaji Malusare In Marathi)

वीर सावरकर यांनी त्यांच्या कविते मार्फत तानाजी यांच्या जीवनाचा उल्लेख केला आहे.

“जयोऽस्तु ते श्रीमहन्‌मंगले शिवास्पदे शुभदे ।
स्वतंत्रते भगवति त्वामहम् यशोयुतां वंदे ॥१॥
स्वतंत्रते भगवती या तुम्ही प्रथम सभेमाजीं ।
आम्ही गातसों श्रीबाजीचा पोवाडा आजी ॥२॥
चितूरगडिंच्या बुरुजानो त्या जोहारासह या ।
प्रतापसिंहा प्रथितविक्रमा या हो या समया ॥३॥
तानाजीच्या पराक्रमासह सिंहगडा येई ।
निगा रखो महाराज रायगड की दौलत आयी ॥४॥
जरिपटका तोलीत धनाजी संताजी या या ।
दिल्लीच्या तक्ताचीं छकलें उधळित भाऊ या ॥५॥
स्वतंत्रतेच्या रणांत मरुनी चिरंजीव झाले ।
या ते तुम्ही राष्ट्रवीरवर या हो या सारे ॥६॥ ” – वीर सावरकर