Odisha Festival Information In Marathi नमस्कार मित्रांनो स्वागत आहे तुमचं. आज आपण या लेख मध्ये ओडिशातील सणविषयी मराठीत संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत. तर तुम्ही या लेखला शेवटपर्यंतवाचा. जेणेकरून तुम्हाला संपूर्ण माहिती मिळेल.
ओडिशा महोत्सव ची संपूर्ण माहिती Odisha Festival Information In Marathi
मित्रांनो भारतामध्ये महाराष्ट्रसोबतच अनेक राज्य आहेत. ज्यामध्ये वेगवेगळ्या महोत्सव दरवर्षी होत असतात आणि या महोत्सवाला पाहण्यासाठी अनेक लोक येत असतात. महाराष्ट्र मध्ये दरवर्षी अनेक महोत्सव होत असतात. त्याप्रमाणेच ओडिशा राज्यामध्ये सुद्धा अनेक महोत्सव होत असतात.
मित्रांनो आपला भारत हा विविधतेच्या महोत्सवांसाठी विशेष आहे. बहुतेक प्रत्येक राज्यामध्ये अनेक प्रकारचे महोत्सव दरवर्षी होत असतात आणि प्रत्येक राज्यानुसार समृद्ध प्रथा, दोलायमान संस्कृती, उत्तम जेवण नृत्य उत्सवाची भावना हे सर्व भारतातील उत्सवाचा एक प्रमुख हिस्सा आहे.
ज्यामुळे भारत हा देश ओळखला जातो आणि भारत हा विविधतेने नटलेला देश म्हणून ओळखला जात असतो. ओडिशा हा भारतातील असा एक भाग आहे की जिथे सण हे लोकांच्या आनंदी जीवनाचे विविध अंग आहेत.
ओडिशा मध्ये वेगवेगळ्या धर्म आणि आदिवासींची भूमी असल्याने वर्षभर लोकांकडून अनेक सण साजरे केलेले आढळतील. ओडिशातील सण-उत्सव हे सगळेच मजेशीर असतात. तर मित्रांनो आपण ओडिशा मधील उत्सव आणि महोत्सव यांच्या बद्दल जाणून घेणार आहोत तर तुम्ही हा लेख शेवटपर्यंत वाचा.
दुर्गापूजा हा ओडिशाच्या सणातील सर्वात महत्वाचा सण आहे. जो संपूर्ण ओडिशा राज्यात मोठ्या दिमाखात साजरा केला जातो. तो अश्विन किंवा कार्तिक महिन्यात (इंग्रजी कॅलेंडरनुसार सप्टेंबर किंवा ऑक्टोबर) मध्येमहोत्सव साजरा केला जातो. ओडिशाच्या या सणावर रस्त्यावर रोषणाई केली जातअसते. आणि लोकांना जमवण्यासाठी पँडल उभारले जातात.
माँ दुर्गा आणि माँ लक्ष्मी आणि माँ सरस्वतीच्या इतर दोन अवतारांसह मोठ्या पवित्र मूर्ती पंडालमध्ये सजवल्या आहेत. या उत्सवाच्या भव्य उत्सवाचे धार्मिकीकरण करण्यासाठी माँ दुर्गेची मंत्रांसह पूजा केली जाते. ओडिशामध्ये ही दुर्गा पूजा 3-4 दिवस साजरी केली जाते आणि हिंदू भक्तांसाठी तिचे महत्त्व आहे. ओडिशाचा हा सण ऑक्टोबर ते सप्टेंबर महिन्यात साजरा केला जातो.
1)मकर मेळा
मित्रांनो मकर संक्रांती किंवा मकर मेळा हा ओडिशाचा एक महत्त्वाचा सण आहे. जेव्हा हा सणतेथे साजरा केला जातो. तेव्हा सूर्य मकर राशीत प्रवेश करतो. आणि तोपर्यंत नवीन भातपीक, उसाचे पीक संपलेले असते. हया शुभ दिवशी, ओडिशातील लोक निरोगी आणि समृद्ध जीवनासाठी सूर्य देवाला प्रार्थना आणि अन्न अर्पण करतात. हा सण जानेवारी महिन्यात साजरा केला जातो.
2) चंदन यात्रा
ओडिशाच्या उत्सवात चंदन यात्रा हा एक प्रसिद्ध उत्सव आहे. या उत्सवाला गंडलेपण यात्रा असेही म्हणतात. पुरीच्या जगन्नाथ मंदिरात साजरा होणारा हा ओडिशाचा सर्वात मोठा उत्सव आहे. 42 दिवस चालणारा हा उत्सव चंदनमिश्रित पाण्याने देवतांची पूजा करून साजरा केला जातो.
देवतांना मंदिराबाहेर ‘चापा’ नावाच्या पारंपारिक बोटीतून पाण्यात पवित्र संरक्षकाकडे नेले जाते. पाण्यात तरंगणाऱ्या हंसाचे स्वरूप देण्यासाठी बोटी सामान्यतः लाल आणि पांढऱ्या रंगात सजवल्या जातात. ओडिशाच्या या महान उत्सवाच्या उत्सवात सहभागी होण्यासाठी हजारो यात्रेकरू येथे जमतात. हा सण एप्रिल आणि मे महिन्यात साजरा केला जातो.
3) राजा परब
राजा परबा हा 4 दिवसांचा उत्सव आहे जो संपूर्ण ओडिशा राज्यात साजरा केला जातो. हा सण कृषी क्षेत्रात समृद्धी आणण्यासाठी आणि स्त्रीत्व साजरा करण्यासाठी साजरा केला जातो. हा सण पृथ्वी देवी बसु-मातेला समर्पित आहे आणि या उत्सवादरम्यान, देवीला विश्रांती द्यावी या श्रद्धेने सर्व कृषी कार्ये थांबविली जातात.
असे मानले जाते की या काळात देवी तिच्या मासिक चक्रातून जाते आणि पृथ्वी मातेच्या स्त्रीत्वाचा आदर करण्यासाठी, झाडे तोडणे, झाडे तोडणे, निसर्गाला हानी पोहोचवणारी झाडे तोडणे यासारख्या सर्व क्रिया बंद केल्या जातात. हा सण जून किंवा जुलैमध्ये साजरा केला जातो.
4) कोणार्क नृत्य महोत्सव
सूर्य मंदिराचे सौंदर्य आणि ओडिशा नृत्याच्या सौंदर्याला समर्पित कोणार्क नृत्य महोत्सव, हा उत्सव धर्म आणि चालीरीतींच्या पलीकडे जातो. कोणार्क मंदिराच्या प्राचीन सौंदर्याला श्रद्धांजली अर्पण करण्यासाठी हा उत्सव साजरा केला जातो. जसजसा सूर्यास्त होतो, तसतसे मंदिर एक दोलायमान रूप घेते आणि दिवे त्याच्या सौंदर्यात भर घालतात.
ओडिशा नृत्यांगना गंगाधर प्रधान यांच्या ओडिशा डान्स अकादमीने कोणार्कमधील कोणार्क नाटक मंडपात कोणार्क नृत्य महोत्सव आयोजित केला आहे. या विलक्षण उत्सवाचा भाग होण्यासाठी आणि जगभरातील लोकांचे आणि पर्यटकांचे मनोरंजन करण्यासाठी विशाल शास्त्रीय नर्तक एकत्र येतात. ओडिशाचा हा सण 1 ते 5 डिसेंबर या कालावधीत साजरा केला जातो.
5) महाबिसुवा संक्रांती
महाबिसुवा संक्रांती ही नवीन वर्ष ओडिया कॅलेंडरनुसार एप्रिल महिन्यात साजरी केली जाते. या सणाला पानसंक्रांती असेही म्हणतात. पाना – इजिप्शियन आणि पाण्यापासून बनवलेले पेय पावसाचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी तुळशीच्या झाडावर टांगले जाते.
हा सण ओडिशातील शेती आणि कृषी कार्यांसाठी अतिशय शुभ आहे. या दिवशी भगवान विष्णू, भगवान शिव आणि हनुमान यांना विशेष नैवेद्य दाखवला जातो. भाविक देवी मंदिरांना भेट देतात आणि त्यांच्या पुढील वर्षासाठी प्रार्थना करतात. हा सण 14 किंवा 15 एप्रिल रोजी साजरा केला जातो
6) रथोत्सव
कार फेस्टिव्हल म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या रथयात्रा हा ओडिशातील सर्वात महत्त्वाचा सण आहे. हा उत्सव भगवान जगन्नाथ यांना समर्पित आहे जो भगवान विष्णू आणि भगवान कृष्णाचा अवतार मानला जातो.
या उत्सवातील रथयात्रा भगवान कृष्णाच्या गोकुळ ते मथुरा या प्रवासाचे प्रतिनिधित्व करते. यात्रेत कृष्ण, बलराम, सुभद्रा आदी देवतांचे रथ समाविष्ट असतात. मुख्य रथ 10 मीटर चौरस असून 16 मीटर उंच आणि 14 मीटर उंच आहे, ज्याचे बांधकाम उत्सवाच्या दोन महिने आधी सुरू होते. ओडिशातील लोक रथयात्रेत सक्रिय सहभाग घेतात.
ओडिशाच्या या पारंपारिक उत्सवाशी लोक नेहमीच जोडले गेले आहेत, इतके की जुन्या काळी, भगवान जगन्नाथाच्या रथाखाली मरणे त्यांना स्वर्गात पाठवेल असा विश्वास ठेवून भक्त रथासमोर मृत्यूकडे उडी मारत असत. हा सण एप्रिल किंवा मे महिन्यात साजरा केला जातो.
7) कलिंग उत्सव
ओडिशातील कलिंग उत्सवाशी संबंधित एक मनोरंजक कथा आहे. ओडिशाचा मोठा भाग पूर्वी कलिंग म्हणून ओळखला जात होता. सम्राट अशोकाच्या काळात क्रूर हत्या आणि हौतात्म्यांचा साक्षीदार असलेली ही भूमी आहे. याच ठिकाणी अशोकाने शांततामय आणि अहिंसक जीवन जगण्याचा निर्णय घेतला.
कलिंग सण हा युद्धावरील शांततेचा विजय म्हणून साजरा केला जातो. मौर्य वंशातील हुतात्म्यांना श्रद्धांजली वाहण्यासाठी भुलीश्वरच्या बाहेरील धौली शांती स्तूप येथे विविध मार्शल आर्ट्स सादर केल्या जातात. मार्शल आर्ट्सचे दोलायमान आणि धाडसी प्रदर्शन केवळ ओडिशाच्या लोकांनाच आकर्षित करत नाही तर जगभरातील पर्यटक या मार्शल आर्टच्या कामगिरीचे साक्षीदार करण्यासाठी येतात. हा उत्सव 10 आणि 11 जानेवारी रोजी साजरा केला जातो.
8) छळ सण
ओडिशाच्या आदिवासी जीवनाचे आणि पारंपारिक नृत्यांचे प्रतिनिधित्व करणारा छाऊ सण ओडिशामध्ये मोठ्या थाटामाटात आणि उत्साहाने साजरा केला जातो. हा उत्सव प्रामुख्याने ओडिसी नृत्य प्रकाराशी संबंधित आहे – मयूरभंज छाऊ. या सणादरम्यान ओडिशातील लोक भगवान शिवाची पूजा करतात.
प्रशिक्षित शास्त्रीय नर्तक मुखवटे घालून छाउची कृती करतात. यात नृत्य प्रकारातील विविध शास्त्रीय आणि मार्शल आर्टचे घटक आहेत. छाऊ उत्सवात नृत्य सादरीकरण, उत्तम खाद्यपदार्थ आणि ओडिशाचे अनेक जीवंत आदिवासी जीवन मिळते. हा सण एप्रिल किंवा मे महिन्यात साजरा केला जातो.
9) पुरी बीच फेस्टिव्हल
ओडिशाच्या उत्सवात खूप प्रसिद्ध. पुरी बीच फेस्टिव्हल हा वार्षिक उत्सव आहे जो नोव्हेंबर महिन्यात सुमारे पाच दिवस चालतो. या उत्सवादरम्यान, फॅशन शो, खाद्यपदार्थ, साहसी खेळांसह विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम आणि प्रदर्शने हा एक अद्भुत उत्सव बनवतात. ओडिशाचा सांस्कृतिक वारसा अधोरेखित करण्यासाठी हे व्यासपीठ आहे आणि जगभरातील पर्यटक त्यात सहभागी होतात.
10) माघ सप्तमी
मेघा सप्तमी हा कोणार्क मंदिरातील सर्वात प्रसिद्ध आणि सर्वात प्रसिद्ध उत्सवांपैकी एक आहे. या दिवशी हजारो लोक बंगालच्या उपसागराच्या काठावर समुद्रात प्रार्थना करण्यासाठी एकत्र येतात. भक्त चंद्रबगा समुद्रकिनाऱ्याजवळील समुद्रात पवित्र स्नान करतात आणि उगवत्या सूर्याचे प्रार्थना करून स्वागत करतात.
या उत्सवाची सुरुवात भुवनेश्वरजवळील खंडगिरी येथे एक आठवडाभर चालणारी भव्य जत्रा सुरू होते. बंगालच्या उपसागराच्या काठावर आणि सूर्य मंदिरात दिले जाणारे प्रसाद ओडिशातील लोकांमध्ये उत्सवाचा उत्साह वाढवतात. ओडिशामध्ये हा सण फेब्रुवारी महिन्यात साजरा केला जातो.
FAQ
ओडिशा मध्ये कोणकोणते सणसाजरे केले जातात?
ओडिशा मध्ये मकर मेळा, चंदन यात्रा, राजापरब, रथोत्सव ई. प्रकारचे सण ओडिशामध्ये साजरे केले जातात.
ओडिशाकोणत्या देशात आहे?
ओडिशा हे भारतामध्ये आहे.
ओडिशा रथउत्सव कशाने ओळखलाजातो?
कार फेस्टिव्हल हया नावाने ओडिशा रथउत्सव ओळखला जातो.
