Sparrow Information In Marathi चिमण्या लहान पण आकर्षक पक्षी आहेत. हा पक्षी भारतासह जगभरात आढळतो. चिमणी हा अतिशय चपळ पक्षी आहे. चिमण्यांच्या अनेक प्रजाती आढळतात. चिमणीला लहान पंख असतात. त्याची चोच पिवळी असते आणि पायाचा रंग तपकिरी असतो. त्याचे शरीर हलके राखाडी-काळे असते. त्यांच्या मानेवर सहसा काळे डाग असतात. नर चिमण्या ह्या मादी चिमण्या पेक्ष्या दिसायला वेगळ्या असतात. नर चिमण्या मादीपेक्षा जास्त आकर्षक असतात.
चिमणी पक्षाची संपूर्ण माहिती Sparrow Information In Marathi
चिमणी हा सर्वभक्षी असतात. ती बियाणे, धान्ये, फळे आणि कीटक इत्यादी सर्व खातात. चिमण्या सामान्यतः घराच्या छतावर, इमारतींच्या, पुलांवर आणि झाड यांच्यामध्ये घरटे बांधतात. शहरी भागात हे पक्षी अनेकदा माणसांच्या घरात घरटी बांधतात असे दिसते.
Sparrow Other Characteristics। चिमणीची इतर वैशिष्ट्ये
चिमण्या सर्व हवामानात लवचिक असतात. त्यांचे आयुष्य 4 ते 7 वर्षे आहे. चिमणी हे पक्षी साधारणपणे ताशी २४ मैल वेगाने उडतात. चिमण्यांना कळपात उडायला आवडते. हे पक्षी डोंगराळ भागात क्वचितच दिसतात.चिमण्या काही कारणामुळे मारत आहे . परिणामी चिमणी सारखा सुंदर पक्षी हळूहळू नाहीसा होऊ लागला आहे. चिमण्यांबद्दल आणि त्यांच्या संरक्षणाविषयी जागरूकता पसरवण्यासाठी, दरवर्षी 20 मार्च रोजी जगभरात “जागतिक चिमणी दिन” साजरा केला जातो.
Some facts about Sparrows। चिमण्यांबद्दल काही तथ्ये
- एकेकाळी चिमणी हा सर्वात सामान्य पक्षी होता. मात्र,प्रदूषण,मोबाइल मुळे त्यांचे प्रमाण काही काळापासून सातत्याने कमी होत आहे.
- पूर्व आशियातील सामान्य चिमणी घरातील चिमणी नसून ती झाडाची चिमणी आहे.
- चिमणी हि अतिशय सामाजिक पक्षी आहेत, खरे तर ते वसाहती, घरे या ठिकाणी घरटे बनवतात.
- ते मुख्यत्वे शाकाहारी आहेत परंतु तरुण पक्ष्यांना त्यांच्या आहारात उच्च प्रथिनांची आवश्यकता असते म्हणून ते कीटक खातात.
- मांजर, कुत्री, साप आणि कोल्हे हे घरातील चिमण्यांसाठी प्रमुख शिकारी आहेत.
- 1994 ते 2000 दरम्यान लंडनमधून तीन चतुर्थांश चिमण्या गायब झाल्या. झपाट्याने कमी होत असल्याने हा पक्षी जवळजवळ धोक्यात आला आहे.
- चिमणीची लांबी ८ इंच आणि वजन ०.८ ते १.४ औंस असू शकते.
- जरी चिमण्या पाणपक्ष्यांचे कुटुंबातील नसल्या तरी त्या खूप वेगाने पोहू शकतात.
- चिमण्यांना सुंदर आवाज असतात आणि त्यांचा किलबिलाट आजूबाजूला ऐकू येतो.
Description । वर्णन
चिमण्या लहान पक्षी आहेत. ते 11-18 सेंटीमीटर लांब आहेत. त्यांचे वजन 13-42 ग्रॅम असू शकते. ते सहसा तपकिरी आणि राखाडी असतात. त्यांना लहान शेपटी आणि लहान, मजबूत चोच असतात. बहुतेक चिमण्या बिया किंवा लहान कीटक खातात. चिमण्या हे सामाजिक पक्षी आहेत आणि ते कळपात राहतात.
Scientific classification । वैज्ञानिक वर्गीकरण-
- किंगडम-अ‍ॅनिमलिया
- फायलम-कॉरडाटा
- वर्ग -अ‍ॅव्हिस
- ऑर्डर -पस्सेरीफॉर्म्स
- कुटुंब -पस्सेरीडी
- पोटजात-पस्सेर
- प्रजाती -पी. डोमेस्टिकस
Habits and lifestyle । सवयी आणि जीवनशैली
घरातील चिमण्या अतिशय सामाजिक पक्षी आहेत. आहार देताना ते सर्व ऋतूंमध्ये एकत्रित असतात, अनेकदा पक्ष्यांच्या इतर प्रजातींसह कळप तयार करतात. ते सामुदायिकपणे मुरतात आणि प्रजनन करताना घरटे सहसा गुच्छांमध्ये एकत्र केले जातात. घरातील चिमण्या धूळ किंवा पाण्याने आंघोळ करणे आणि “सामाजिक गाणे” यासारख्या सामाजिक क्रियाकलापांमध्ये देखील व्यस्त असतात, ज्यामध्ये पक्षी झुडपात एकत्र बोलावतात.
हे लहान पक्षी बहुतेक जमिनीवर खातात, परंतु ते झाडे आणि झुडपांमध्ये येतात. फीडिंग स्टेशन्स आणि घरट्यांवर, लहान आकाराच्या असूनही मादी प्रबळ असतात आणि प्रजनन हंगामात त्या नरांशी लढू शकतात. जमिनीवर, घरातील चिमण्या सामान्यतः चालण्याऐवजी उडी मारतात; भक्षकांचा पाठलाग करून असे करण्यास भाग पाडले जाते तेव्हा ते पोहू शकतात.
बहुतेक घरातील चिमण्या त्यांच्या हयातीत काही किलोमीटरपेक्षा जास्त पुढे जात नाहीत. तथापि, सर्व प्रदेशांमध्ये मर्यादित स्थलांतर होते. काही तरुण पक्षी लांब अंतरावर पसरतात, विशेषत: किनारपट्टीवर आणि पर्वतीय पक्षी हिवाळ्यात कमी उंचीवर जातात. घरातील चिमण्या खूप गोंगाट करणाऱ्या असतात.
त्यांचे बहुतेक स्वर त्यांच्या लहान किलबिलाटात भिन्नता आहेत जे कदाचित ‘चिरप’, ‘त्स्चिल्प’ किंवा ‘फिलिप’ असे वाटू शकतात; सकाळी पक्षी मुसळ सोडण्यापूर्वी मोठ्या प्रमाणात सांप्रदायिक किलबिलाट होतो. आक्रमक पुरुष त्यांच्या आवाजाची एक ट्रिल आवृत्ती देतात, ‘chur-chur-r-r-it-it-it’ याचा उपयोग मादी प्रजनन हंगामात, नरांवर वर्चस्व प्रस्थापित करण्यासाठी आणि त्यांना विस्थापित करून तरुणांना खायला देण्यासाठी किंवा अंडी घालण्यासाठी करतात.
Diet and nutrition । आहार आणि पोषण
घरातील चिमण्या सर्वभक्षी आहेत आणि जे काही अन्न उपलब्ध आहे ते खातात. ते मुख्यतः धान्यांच्या बिया आणि तण, कळ्या, बेरी आणि द्राक्षे आणि चेरी यांसारख्या फळांवर खातात. ते सामान्यतः कीटक, मॉलस्क आणि क्रस्टेशियन्स, गांडुळे आणि अगदी सरडे आणि बेडूक यांसारखे पृष्ठवंशी प्राणी देखील खातात.
Population at risk । लोकसंख्या धोक्यात
घरातील चिमण्यांना मुख्य धोक्यांमध्ये विशेषतः युरेशियन स्पॅरोहॉक्सची शिकार, मोबाईल फोनमधून होणारे इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक रेडिएशन आणि एव्हीयन मलेरियासारखे रोग यांचा समावेश होतो. घसरणीचे प्राथमिक कारण म्हणजे घरटे असलेल्या चिमण्यांना कीटकांच्या अन्नाचा अपुरा पुरवठा हे दिसते.
कीटकांच्या लोकसंख्येतील घट हे मोनोकल्चर पिकांच्या वाढीमुळे, कीटकनाशकांचा मोठ्या प्रमाणावर वापर, शहरांमधील स्थानिक वनस्पतींच्या बदली वनस्पती आणि पार्किंग क्षेत्रे आणि संभाव्यत: विषारी संयुगे निर्माण करणार्‍या अनलेडेड पेट्रोलचा वापर यामुळे होतो. घरातील चिमण्या देखील रोडकिलचा सामान्य बळी आहेत, विशेषतः युरोपमध्ये.
Population no । लोकसंख्या क्रमांक
IUCN रेड लिस्टनुसार, जागतिक घरातील चिमण्यांची लोकसंख्या 896,000,000-1,310,000,000 प्रौढ व्यक्ती आहे. युरोपियन लोकसंख्येमध्ये 134,000,000-196,000,000 जोड्या आहेत, जे 269,000,000-392,000,000 प्रौढ व्यक्तींच्या समतुल्य आहेत.
राष्ट्रीय लोकसंख्येच्या आकारात चीनमध्ये सुमारे 100-100,000 प्रजनन जोड्या आणि रशियामध्ये सुमारे 100-100,000 प्रजनन जोड्या समाविष्ट आहेत. एकूणच, सध्या, ही प्रजाती IUCN रेड लिस्टमध्ये सर्वात कमी चिंता (LC) म्हणून वर्गीकृत आहे परंतु आज तिची संख्या कमी होत आहे.
Sparrow reproduction, young and life span । चिमणीचे पुनरुत्पादन, लहान मुले आणि आयुर्मान
हे पक्षी त्यांच्या सवयींमध्ये सामाजिक आणि वसाहतवादी आहेत, म्हणजे ते मोठ्या गटात किंवा कळपांमध्ये राहतात. या गटांमध्ये 10,000 व्यक्तींचा समावेश आहे. अपवाद म्हणजे उत्तम स्पा., जे लहान कौटुंबिक गटांना प्राधान्य देतात आणि केवळ जोड्यांमध्ये प्रजनन करतात.
हे पक्षी अनेकदा इमारतींवर घरटे बांधतात, घरटे बांधण्यासाठी संरक्षित जागा शोधतात आणि 4 ते 5 अंडी घालतात. 10 ते 14 दिवसांनी अंडी उबतात. प्रत्येक बाळ दोन आठवड्यांत घरटे सोडते.
बर्‍याच प्रजातींमध्ये, हे पक्षी आयुष्यभर सोबती करतात आणि त्याच घरट्यातील क्लच नंतर क्लच, बाळाच्या नंतर बाळाचा वापर करत असतात. चिमणीचा जोडीदार मरण पावला, तर त्याला काही दिवसांतच नवीन सापडते.
