बास्केटबॉल खेळाची संपूर्ण माहिती Basketball Information In Marathi

Basketball Information In Marathi | बास्केटबॉल माहिती मराठीत, संक्षिप्त इतिहास, खेळाचे उद्दिष्ट, तथ्य, फाऊल आणि उल्लंघन, नियामक मंडळ….

बॉलला विरोधी संघाच्या बास्केटमध्ये टाकणे हे खेळाचे मूळ ध्येय आहे. खेळ संपल्यावर, सर्वाधिक गुण मिळवणारा संघ जिंकतो. बास्केट बॉलबद्दलची सर्व माहिती पाहू…

बास्केटबॉल खेळाची संपूर्ण माहिती Basketball Information In Marathi

खेळाचे नावबास्केटबॉल
सर्वोच्च प्रशासकीय संस्थाFIBA
प्रथम खेळला21 डिसेंबर 1891; 130 वर्षांपूर्वी. स्प्रिंगफील्ड, मॅसॅच्युसेट्स, यू.एस.
संघ सदस्यप्रत्येक बाजूला 5 सदस्य
खेळाचा प्रकारइनडोअर / आऊटडोअर
उपकरणेबास्केटबॉल

बास्केटबॉल हा एक सांघिक खेळ आहे जो आयताकृती कोर्टवर प्रत्येकी पाच खेळाडूंच्या दोन संघांद्वारे खेळला जातो, सहसा indoor. बॉलला प्रतिस्पर्ध्याच्या बास्केटमध्ये (किंवा गोल) नेणे हे खेळाचे ध्येय आहे, जे नेटसह उंच आडव्या रिंग आहे. बास्केटबॉल हा यूएस मूळचा एकमेव प्रमुख खेळ आहे. मॅसॅच्युसेट्समध्ये, जेम्स नैस्मिथने 1891 मध्ये या खेळाचा शोध लावला.

हा खेळ बहुतेक उत्तर अमेरिकेत खेळला जात असला तरी आशियाई देशांमध्ये, विशेषतः चीनमध्ये तो पटकन लोकप्रिय होत आहे. बास्केटबॉल हा देखील एक ऑलिम्पिक खेळ आहे, जो 1936 मध्ये समाविष्ट करण्यात आला होता.

बास्केटबॉलचा संक्षिप्त इतिहास

बास्केटबॉल हा एकमेव प्रमुख अमेरिकन खेळ आहे ज्यात स्पष्टपणे ओळखता येण्याजोगा शोधक आहे. बास्केटबॉल खेळाचा शोध बास्केटबॉलचे जनक जेम्स नैस्मिथ यांनी डिसेंबर 1891 मध्ये लावला होता. डिसेंबर 1891 मध्ये स्प्रिंगफील्ड, मॅसॅच्युसेट्स येथील इंटरनॅशनल यंग मेन्स ख्रिश्चन असोसिएशन (YMCA) प्रशिक्षण शाळेत वर्ग असाइनमेंटचा एक भाग म्हणून, त्याने 13 मूळ नियम लिहिले खेळाचे.

कॅनडामध्ये जन्मलेले आणि वाढलेले, नैस्मिथने शारीरिक शिक्षण आणि ख्रिश्चन सेवेत आपली आवड निर्माण करण्यासाठी दक्षिणेकडे स्थलांतर झाले. जेव्हा त्याने एक गेम विकसित केला जो हिवाळ्यात YMCA जिममध्ये घरामध्ये खेळला जाऊ शकतो, तेव्हा तो एक असाइनमेंट वाढवत होता.

पहिल्या गेममध्ये प्रत्येक बाजूला 9 खेळाडूंनी व्यायामशाळेच्या दोन टोकांना बाल्कनीत खिळलेल्या पीच बास्केटमध्ये सॉकर बॉल टाकण्याचा प्रयत्न केला होता. “बास्केट” हा शब्द त्यावेळी अस्तित्वात नव्हता. जेव्हा टोपली बनवली गेली तेव्हा खेळ थांबवावा लागला जेणेकरुन शिडी असलेला माणूस चेंडू परत मिळवू शकेल.

1892 मध्ये झालेल्या पहिल्या सार्वजनिक सामन्यानंतर, YMCA च्या जागतिक नेटवर्कमुळे हा खेळ झपाट्याने पसरला. पहिला आंतरमहाविद्यालयीन सामना 1895 मध्ये मिनेसोटा स्कूल ऑफ अग्रिकल्टर आणि हॅमलाइन कॉलेज यांच्यात खेळला गेला. एका वर्षानंतर, स्टॅनफोर्डने यू.सी. महिलांच्या पहिल्या सामन्यात पराभूत केले.

बास्केटबॉलची पहिली व्यावसायिक लीग 1898 मध्ये स्थापन झाली, त्याच्या शोधानंतर फक्त 6 वर्षांनी आणि नेटने पीच बास्केटची जागा घेण्याच्या 7 वर्षांपूर्वी. तथापि, जेम्स नैस्मिथने शोध लावलेल्या खेळाच्या उत्क्रांतीत फारसे योगदान दिले नाही. आज, स्प्रिंगफील्ड, मॅसॅच्युसेट्समधील नैस्मिथ मेमोरियल बास्केटबॉल हॉल ऑफ फेम, जिथे पहिल्या पीच टोपल्या खिळल्या होत्या तिथून थोड्याच अंतरावर आहे.

बास्केटबॉल खेळाचे उद्दिष्ट

बॉलला विरोधी संघाच्या बास्केटमध्ये टाकणे हे खेळाचे मूळ ध्येय आहे. खेळाच्या शेवटी सर्वाधिक गुण मिळवणारा संघ जिंकतो.

बास्केटबॉल बद्दल तथ्य

  • बास्केटबॉल हा गटांमध्ये खेळला जाणारा खेळ आहे.
  • पाच खेळाडूंचे दोन संघ जमिनीपासून 10 फूट उंचीवर असलेल्या हुपमधून बॉल शूट करून गोल करण्यासाठी स्पर्धा करतात.
  • हा खेळ कोर्ट म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या आयताकृती मजल्यावर खेळला जातो, ज्याच्या प्रत्येक टोकाला हूप असतो.
  • मिड-कोर्ट लाइन कोर्टाला दोन विभागांमध्ये विभागते.
  • आक्षेपार्ह संघाला मिड-कोर्ट लाईनच्या मागे चेंडू मिळाल्यास, त्याच्याकडे मिड-कोर्ट लाईनवर जाण्यासाठी दहा सेकंद असतात. तसे न झाल्यास चेंडू बचावाला दिला जातो.
  • आक्षेपार्ह संघाने मिडकोर्ट लाईन ओलांडल्यानंतर चेंडूचा ताबा यापुढे मिडकोर्ट लाईनच्या मागे ठेवता येणार नाही.
  • पासिंग किंवा ड्रिब्लिंग करून चेंडू कोर्टच्या खाली बास्केटच्या दिशेने हलविला जातो. गुन्हा(offense) म्हणजे ज्या संघाकडे चेंडूचा ताबा आहे. चेंडू ताब्यात नसलेल्या संघाला बचाव म्हणून ओळखले जाते.
  • बचाव बॉल चोरण्याचा प्रयत्न करतो, शॉट्स स्पर्धा करतो, पास डिफ्लेक्ट करतो आणि रिबाउंड्स पकडतो.

बास्केटबॉलचे फाऊल आणि उल्लंघन

विरोधी खेळाडूकडून चेंडू चोरण्या व्यतिरिक्त संघाकडे चेंडू मिळविण्याचे इतर मार्ग आहेत. एक उदाहरण म्हणजे विरोधी संघाने फाऊल किंवा उल्लंघन केले तर.

फाऊल

वैयक्तिक फाऊल

वैयक्तिक फाऊलमध्ये कोणत्याही प्रकारच्या बेकायदेशीर शारीरिक संपर्काचा समावेश होतो.

  • मारणे
  •  ढकलणे
  •  थप्पड मारणे
  •  धरून
  •  बेकायदेशीर निवड/स्क्रीन

वैयक्तिक चुकीचे दंड

जर एखाद्या खेळाडूला नेमबाजी करताना फाऊल केले गेले तर, जर त्याचा शॉट बास्केटला चुकला तर त्याला दोन फ्री थ्रो मिळतील पण जर तो फाऊल झाला तर फक्त एक फ्री थ्रो मिळेल.

  • जर एखादा खेळाडू तीन-पॉइंट शॉटचा प्रयत्न करताना फाऊल झाला आणि त्याचा शॉट अयशस्वी झाला, तर त्याला तीन फ्री थ्रो दिले जातात. तीन-पॉइंट शॉटचा प्रयत्न करताना फाऊल झाल्यास खेळाडूला एक फ्री थ्रो मिळतो आणि पर्वा न करता तो यशस्वी होतो. त्यामुळे तो नाटकाचे चार गुणांसाठी रूपांतर करू शकतो.
  • इनबाउंड्स. शुटींग न करता फाऊल झाल्यास, ज्या संघाविरुद्ध फाऊल झाला होता त्या संघाला चेंडू प्राप्त होतो. जेव्हा त्यांना जवळच्या साइडलाइन किंवा बेसलाइनवर चेंडू प्राप्त होतो तेव्हा ते सीमारेषेच्या बाहेर असतात आणि त्यांना कोर्टवर पास करण्यासाठी पाच सेकंद असतात.

चार्जिंग (Charging)

बचावात्मक खेळाडूला ढकलणारा किंवा धावणारा खेळाडू आक्षेपार्ह फाऊल करतो. ज्या संघावर फाऊल झाला होता त्याला चेंडू मिळतो.

ब्लॉकिंग (Blocking)

एखाद्या प्रतिस्पर्ध्याला बास्केट कडे जाण्यापासून रोखण्यासाठी जेव्हा डिफेंडर वेळेत पोझिशन घेण्यास अपयशी ठरतो तेव्हा ब्लॉकिंग होते, परिणामी बेकायदेशीर वैयक्तिक संपर्क होतो.

फ्लॅगंट फाऊल

प्रतिस्पर्ध्याशी हिंसक संवाद. यात प्रहार, लाथ मारणे आणि ठोसे मारणे यांचा समावेश होतो. या प्रकारच्या फाऊलसाठी फ्री थ्रो मिळण्यासोबतच फ्री थ्रो केल्यानंतर गुन्हा (offense) चेंडूवर नियंत्रण ठेवतो.

जाणूनबुजून फाऊल

जेव्हा एखादा खेळाडू चेंडू घेण्याचा कोणताही प्रयत्न न करता प्रतिस्पर्ध्याशी शारीरिक संपर्क साधतो. अधिकारी निर्णय घेतात.

टेक्निकल फाऊल (Technical foul)

अशा प्रकारचा फाऊल खेळाडू किंवा प्रशिक्षक करू शकतो. हे खेळाडूंच्या संपर्क किंवा चेंडूपेक्षा खेळाच्या “शिष्टाचार” वर आहे. वॉर्म-अप दरम्यान चुकीच्या पद्धतीने स्कोअरबुक भरणे किंवा डंक करणे यासारख्या तांत्रिक बाबींना तांत्रिक फाऊल म्हटले जाऊ शकते, जसे की असभ्य भाषा, असभ्यता, अश्लील हावभाव आणि वाद देखील.

उल्लंघन (VIOLATIONS)

चालणे/प्रवास करणे / (Walking/Traveling)

“प्रवास” या शब्दाचा अर्थ चेंडू ड्रिबल न करता “दीड पावले” पेक्षा जास्त उचलणे होय. एकदा ड्रिबल थांबले की, प्रवास तुमच्या पिव्होट पायाने केला जातो.

डबल ड्रिबल/ (Double Dribble)

जेव्हा तुम्ही बॉलवर एकाच वेळी दोन्ही हातांनी ड्रिबल करता किंवा ड्रिबल उचलून पुन्हा ड्रिबल सुरू करता तेव्हा डबल ड्रिबल असते.

बॅककोर्ट उल्लंघन

प्रसंगी, चेंडू एकाच वेळी दोन किंवा अधिक विरोधकांच्या ताब्यात असेल. प्रदीर्घ आणि/किंवा हिंसक लढाई टाळण्यासाठी रेफरी खेळ थांबवतो आणि वैकल्पिकरित्या प्रत्येक संघाला चेंडू देतो.

बास्केटबॉल नियामक मंडळ

आंतरराष्ट्रीय बास्केटबॉल महासंघ हा बास्केटबॉल जागतिक प्रशासकीय मंडळाचा खेळ आहे.

बास्केटबॉल फेडरेशन ऑफ इंडिया ही भारतातील सर्वोच्च प्रशासकीय संस्था आहे आणि ती सर्व स्तरांवर बास्केटबॉलचा विकास आणि प्रोत्साहन देते.

FAQ

सर्वोत्तम भारतीय बास्केटबॉल खेळाडू कोण आहे ?

भारतातील अव्वल बास्केटबॉलपटूंपैकी 6
1 रसप्रीत सिद्धू.
2 बिक्रमजीत सिंग गिल
3 इंद्रबीर सिंग गिल.
4 ध्रुव सुशील बर्मन.
5 लालरीना रेंटली.
6 अमित सेहरावत

बास्केटबॉलचा शोध कोणत्या देशाने लावला ?

बास्केटबॉलचा शोध U.S ने लावला.

मायकेल जॉर्डन कोण आहे ?

मायकेल जॉर्डन हा सर्व काळातील महान बास्केटबॉल खेळाडू म्हणून ओळखला जातो.

बास्केटबॉल संघ किती खेळाडू बनवतात ?

प्रत्येकी पाच खेळाडू असतात.

Leave a Comment